Bí ẩn rắn khổng lồ ở Quảng Ninh: Bà lão già trong ngôi miếu thờ Rắn

Kỳ 1: Bà cụ già trong ngôi miếu thờ Thần Rắn

Về Hoành Bồ (Quảng Ninh), nếu thấy người dân khắp hang cùng ngõ hẻm kể đủ thứ chuyện về loài rắn thì cũng không phải là chuyện lạ. Bởi đối với người dân Hoành Bồ, rắn không phải là một loài vật thông thường. Rắn đã có trong truyền thuyết và nhẹ nhàng đi vào mọi ngõ ngách đời sống của người dân. Thậm chí người Hoành Bồ còn lập những 3 ngôi miếu thờ loài vật linh thiêng này.

Bà lão già trong ngôi miếu Rắn

"Ngày tháng mười chưa cười đã tối", mới 5 giờ chiều mà bầu trời ở Hoành Bồ đã bị phủ mờ bởi một màn sương dày đặc.

Đang loay hoay với con đường đất nhão nhoét dưới chân núi, bất chợt chúng tôi bắt gặp một bà lão già đi ngược chiều. Bà lão mặc chiếc áo nâu sồng, một tay cầm nón, một tay cầm túi hồ hởi ra mặt khi nhìn thấy bóng dáng của người lạ.

"Các cô cậu đi đâu, hỏi ai?", bà lão già cất tiếng. "Chúng cháu đi tìm miếu thờ 3 ông rắn". Nghe hỏi về miếu ông rắn, bà lão lặng lẽ quay đầu lại cười: "May cho cô cậu đấy! Để tôi dẫn cô cậu quay lại".

Hỏi chuyện thì được biết, bà tên Nguyễn Thị Chiện (82 tuổi) và chính là thủ nhang của ngôi miếu thờ thần Rắn. Bà Chiện coi miếu đã được 26 năm, từ những ngày ngôi miếu bắt đầu được sửa sang và tôn tạo lại thành di tích.

Bà có gia đình và có nhà riêng nhưng phần lớn thời gian bà dành cho việc trông nom và sửa sang ngôi miếu.

Mỗi sáng, bà đi bộ tầm 3 cây số từ nhà đến ngôi miếu để nhang khói. Con đường 3 cây số không xa nhưng khá quanh co, lắt léo.

Bà lão 82 tuổi nhưng bước chân vẫn thoăn thoắt bước xuống hàng trăm bậc đá cũ kĩ, rêu phong. Bà thoăn thoắt đi trước, vui vẻ kể chuyện: "Miếu thiêng nhưng ít khi có người ở xa đến đây lắm. Chỉ có người dân địa phương ở đây biết mới ghé thăm thôi".

"Tiên cảnh!", tôi đã phát thốt lên như thế khi bắt gặp khung cảnh thần tiên trước mắt. Nơi sơn thủy hữu tình, ngôi miếu nhỏ tựa lưng vào núi, mặt quay ra con suối nước chảy rì rào. Bóng cây si già ngả xuống mặt hồ yên ả tạo cho lòng người một cảm giác thanh tịnh, bình yên đến lạ.

Gọi là ngôi miếu nhưng thực chất nơi thờ cúng ông rắn lại là một cái hang nhỏ. Trong hang, hương vẫn nghi ngút.

Bà lão chậm rãi kể lại: "Đây không phải miếu thờ ba ông rắn. Chính xác đây là miếu ông Cộc, một trong ba ông rắn được người dân tôn lập đền thờ. Ông Cộc là con thứ hai của một người phụ nữ đẹp trong vùng với vị thần núi Mằn. Vì có công giúp nhiều người dân trong vùng nên được sắc phong Đệ Nhị Long Vương Thượng Đẳng Thần.

Trước còn có một bức họa vẽ ông Cộc để làm ảnh thờ. Nhưng vì ngôi miếu nhỏ, mỗi lần nước lên ngập hang làm bức tranh bị hư hỏng nặng và trôi đi mất". Vừa nói, bà lão vừa chỉ tay vào gốc cây si già cạnh hang đá: "Chỗ đó trước kia là vết chân của ông Khổng Lồ - Vị thần núi Mằn, cha đẻ của ba ông Rắn, nguồn cơn của những câu chuyện liêu trai, kì bí được người dân địa phương truyền tai nhau kể lại".

Giấc mộng của người con gái đẹp nhất Hoành Bồ

Sở dĩ có ngôi miếu này là bởi ẩn chứa sau nó là một truyền thuyết về mối tình của người con gái đẹp nhất Hoành Bồ với vị thần của núi Mằn. Người con gái đẹp nhất Hoành Bồ, không ai nhớ rõ tên, chỉ biết bà mang họ Hoàng. Đêm nọ, cô gái họ Hoàng nằm mộng thấy vị thần khổng lồ trên núi xuất hiện.

Sáng hôm sau, khi lên núi Mằn ướm chân vào một vết chân lớn, về nhà bà bỗng dưng mang thai và sinh ra bọc trứng.

Vừa sinh ra bọc trứng, vị thần khổng lồ trong giấc mộng trước đó hiện lên và bảo: "Ngày mai, nàng đem con ra khe Lăn đặt cho ta". Nghe lời, cô gái họ Hoàng mang bọc trứng ra khe Lăn đặt vào đó. Vừa đặt xuống khe Lăn thì cái bọc ấy nở ra 3 ông rắn rất to và hung dữ.

Bà vội vàng bỏ về làng nhưng 3 ông rắn vẫn nối đuôi đi theo. Thấy thế, bà rất sợ nhưng thấy nó đi theo vài ngày bà lại thấy chúng rất hiền lành nên quen. Hàng ngày, bà ra đồng, ba ông rắn cũng đi theo.

Bà Nguyễn Thị Chiện - Người trông coi ngôi miếu thờ thần Rắn

Lúc 3 ông rắn theo bà đi trồng dâu, ông rắn thứ hai nhảy múa trước lưỡi cuốc, không may chặt phải bị cộc đuôi, bà liền đặt tên là ông Cộc. Một ông thấy thế sợ quá chui tọt vào trong đống rơm, mặc dù đống rơm cháy đã tàn nhưng ở dưới vẫn còn lửa, bị cháy loang lổ thì gọi là ông Loang. Còn một ông nữa sợ quá chui xuống hang thì bà mẹ đặt tên là ông Dài.

Lại nói, bà mẹ của 3 ông Rắn này là người cực kì thương dân. Vào những ngày nước lũ chảy xiết qua núi Thiên Bân (hay còn gọi là núi Mằn), bà sai 3 ông Rắn vắt mình trên dòng suối, tạo thành một cây cầu cho người dân đi qua. Bà nhường cho dân đi trước, người dân dẫm trên lưng của con bà để qua dòng nước lũ đi về nhà. Người dân qua rất đông phải 3 ngày mới hết. Bà là người đi cuối cùng, vừa mới bước được một chân sang cầu bên kia thì 3 con rắn kiệt sức và tan theo dòng nước.

Thương xót cho ba người con, đêm bà nằm khóc và vị thần khổng lồ lại hiện lên và bảo: "Ngày mai nàng giúp ta phong thần cho các con. Ông Cộc đồng hang, ông Loang đồng cài, ông Dài đá trắng. Khi phong thần thì dặn các con nhớ phải giúp đỡ người dân vì đây là những khúc sông rất là hiểm trở". Ít lâu sau, người mẹ vì nhớ thương con mà chết. Người dân cũng lập đền Bạch Thạch (vùng toàn đá trắng dưới chân núi Mằn), tôn thành Thánh Mẫu để tưởng nhớ công ơn của bà.

Có đêm tôi nghe tiếng rào rào trong hang, có ngày tôi nhìn thấy ba con rắn vật nhau trước miếu...

Đang say sưa theo câu chuyện "thần thoại" của bà Chiện thì bỗng bừng tỉnh khi nghe tiếng kêu lộc cộc từ trong hang phát ra. Thấy chúng tôi vừa sợ, vừa ngờ vực, bà Chiện trấn an: "Đây không phải chuyện tôi bịa ra đâu nhé. Nó có sách vở và được phòng Văn hóa huyện Hoành Bồ ghi chép lại cẩn thận. Nếu không tin, mai cô cậu ra huyện gặp chị Thanh - Phó phòng Văn hóa, người đang giữ cuốn sách này để xác minh lại những gì tôi nói".

Màn đêm dày đặc đã bao quanh ngôi miếu ông Cộc từ khi nào. Dòng suối Thác Nhòng bắt đầu cuồn cuộn chảy xiết. Trên con đường rời miếu ông Cộc, những câu chuyện kì bí về vị thần núi Mằn và hình ảnh 3 ông rắn cứ nhảy múa trong đầu. "Có đêm tôi nghe tiếng rào rào trong hang, có ngày tôi nhìn thấy ba con rắn vật nhau trước miếu... Miếu thờ ông nào cũng linh thiêng, vì vậy các cô cậu đã đến miếu ông Cộc rồi thì nên đến miếu ông Loang, ông Dài nữa", bà Chiện nói.

Sáng hôm sau, chúng tôi quyết tâm hẹn gặp chị Thanh - Phó phòng Văn Hóa huyện Hoành Bồ, người đang nắm giữ cuốn sách ghi chép câu chuyện được lưu truyền từ hàng châu, hàng tổng. Cuộc trò chuyện với chị Thanh mở rộng ra nhiều điều kì bí hơn về vùng đất Hoành Bồ mà bấy lâu chưa ai khám phá.

Bạn đọc quan tâm đến câu chuyện kì bí này chờ đọc kì 2 của loạt bài: "Bí ẩn rắn khổng lồ ở Quảng Ninh: Đi tìm cha đẻ của 3 con rắn khổng lồ trên đỉnh núi Mằn".