Bộ tộc tách biệt với loài người ở Việt Nam và những tục lệ ‘độc nhất vô nhị’

Đó là bộ tộc người Đan Lai sinh sống ở giữa vùng lõi Vườn quốc gia Pù Mát (Con Cuông, Nghệ An). Họ được bộ đội biên phòng Nghệ An phát hiện vào những năm 1980 và hiện nay chỉ có khoảng 3000 người.

Nguồn gốc của tộc Đan Lai là người Kinh, chủ yếu mang họ La. Theo các già làng kể lại, tộc người này vốn ở miền Hoa Quân (nay thuộc huyện Thanh Chương) từng rất giàu có.

Bạo chúa vùng đó vì ghen tị với sự giàu có này đã bắt dòng họ phải đi tìm về 100 cây nứa bằng vàng, nếu không thực hiện sẽ thảm sát tất cả.

Không tìm được nứa vàng, lo sợ bị giết hại nên dòng họ này rủ nhau trốn đến Con Cuông hoang vắng định cư. Lâu dần, họ sống tách biệt với thế giới bên ngoài và trở thành tộc Đan Lai.

Nhiều người cho rằng cái tên Đan Lai bắt nguồn từ chữ Đan (ý chỉ tộc người xuất phát ở làng Đan Nhiệm) và chữ Lai (mang ý nghĩa lai tạp). Tiếng nói của họ là thứ thổ âm lai tạp giữa người Mường và người Kinh.

Tộc Đan Lai nổi tiếng với tục đẻ ngồi. Đến ngày chuyển dạ, người phụ nữ phải vào rừng, đẻ trong tư thế ngồi tại một cái chòi. Đứa bé mới sinh cũng phải trải qua một thử thách khó tin. Dù nắng hay mưa, kể cả trời rét, người mẹ vẫn phải mang con xuống dòng nước Khe Khặng tắm 3 lần. Nếu vượt qua được, đứa bé mới được mang về nhà nuôi.

Trai gái ở đây cũng thường xuyên tảo hôn, lập gia đình năm 13-14 tuổi và có trung bình 6 người con. Có những cặp đôi đẻ được 13 người con.

Đa số phụ nữ Đan Lai tảo hôn nên khi đến tuổi đăng ký kết hôn, họ lại làm đám cưới một lần nữa, gọi là cưới lần hai.

Trong lễ cưới đầu lợn là thứ không thể thiếu. Khi mọi người ăn hết thịt trên đầu lợn thì người phụ nữ đem bộ xương đó đặt lên ban thờ. Trong khi thờ, không ai được cất đi mà cứ để đó cho chuột tha. Sau đó người phụ nữ mới được về nhà chồng.

Người Đan Lai vẫn giữ thói quen ngủ ngồi, từ già tới trẻ. Các già làng giải thích do luôn phải cảnh giác với kẻ thù nên tục ngủ ngồi có từ thời xa xưa. Họ còn phải cảnh giác với thú hoang, lâu dần thói quen này trở thành một tập tục.

Đám ma của người Đan Lai vô cùng đơn giản. Họ quan niệm chết là hết nên không cúng bái rườm rà. Người chết sẽ không được mặc quần áo, chỉ đóng khố và cứ thế đem đi chôn, không cần quan tài. Hàng năm, họ cũng không cần tổ chức lễ giỗ cho người quá cố.