Cảm phục đôi vợ chồng già làm việc thiện không quản tuổi tác

Nhà tài trợ vàng của phòng thuốc nhân đạo

Đã quá trưa mà Phòng Chẩn trị Y học Cổ truyền nhân đạo thuộc phường Tân Phú (quận Cái Răng, TP. Cần Thơ) vẫn khá đông bệnh nhân đến chờ khám bệnh, hốt thuốc. Chị Năm Hương, phụ trách chung các hoạt động của phòng thuốc nói rằng, đội ngũ làm thuốc ở đây khá vất vả vì thiếu nhân lực để phục vụ bệnh nhân. Nhưng tất cả đều phải cố gắng để không phụ lòng tin của các nhà tài trợ đã tạo điều kiện vật chất để phòng thuốc có thể hoạt động.

Chị Hương cho biết: “Ông Năm Phấn (tên đầy đủ là Mai Văn Phấn, 87 tuổi, ngụ khu vực Phú Tân, phường Tân Phú) chính là nhà tài trợ vàng của phòng thuốc này”. Là nhà tài trợ nhưng cách ăn mặc của ông Năm Phấn khi đến thăm phòng thuốc còn bình dân hơn cả những người bệnh. “Mình cũng đâu dư giả gì nhưng nhiều người bệnh có lẽ còn khó khăn hơn mình, nên tui kêu gọi nhiều người cùng chung tay giúp đời chứ có gì lớn lao đâu”, ông Năm Phấn phân bua.

Phòng thuốc nhân đạo nằm trong khuôn viên đình thờ ông Nguyễn (cụ Nguyễn Trung Trực), dân địa phương gọi là đình Bến Bạ. Để có thể hình thành phòng thuốc như hiện tại, ông Năm Phấn đã đứng ra tài trợ chính cho việc xây dựng, trang bị thêm cơ sở vật chất, từ mái che, giường bệnh, cho đến kệ thuốc, bàn ghế….

Không chỉ tài trợ về cơ sở vật chất, vợ ông Năm Phấn là bà Năm (Lê Thị Dồi, 76 tuổi) còn mạnh dạn cam kết với các thành viên ở phòng thuốc, là vợ chồng bà sẽ đảm trách luôn việc đi tìm cây thuốc theo yêu cầu sử dụng của các thầy thuốc ở đây. Bà Năm nói: “Tui với ổng (ông Năm) sẵn sàng bao hết chuyện cung cấp cây thuốc Nam, thứ gì cũng kiếm được. Chỉ có điều tên gọi của cây thuốc không ít khi có cách gọi khác với tên gọi địa phương thì tui cần được nhận dạng mặt thuốc”.

Ông Năm Phấn

Ông Năm Phấn khẳng định: “Tui với bả (bà Năm) từ trước đến nay sống mạnh khỏe là nhờ chú tâm làm điều thiện. Từng tuổi này chúng tôi vẫn còn đi kiếm cây thuốc ngon lành lắm”. Ông Năm kể thêm: “Có lần mọi người đi đám giỗ đã về nhà từ rất lâu nhưng trông hoài không thấy bả về. Cả nhà đi tìm kiếm bả khắp nơi và đã nghĩ tới điều gì đó không may. Cuối cùng, có người nói rằng nhìn thấy bả chui vô mấy đám cây cỏ um tùm mà không thấy trở ra. Kêu réo um xùm vẫn không thấy bả trả lời, mọi người hốt hoảng lần theo dấu tìm kiếm thì bắt gặp bả đang “vật lộn” với mớ cây cỏ…”. Lúc đó bà Năm chỉ cười xòa phân bua là có dịp đi ngang qua thì lội vô lục lạo kiếm thuốc Nam. Bà không nghĩ là tuổi bà đã cao, thấy bà “mất tích”, mọi người sẽ lo lắng tỏa đi tìm kiếm.

Cuộc sống cơ cực từ thuở thiếu thời

Thời chiến tranh ác liệt, gia đình ông Năm Phấn phải tản cư ra ở tạm tại khu vực xóm chài (phường Hưng Phú, TP. Cần Thơ bây giờ). Sự tàn khốc của chiến tranh đã biến ông trở thành đứa trẻ mồ côi cha từ lúc lên 3. Chiến tranh không chừa một ai, bà Năm cũng sống trong cảnh mồ côi từ rất sớm. Lớn lên, 2 người cùng cảnh ngộ gặp gỡ, nên duyên vợ chồng. Cuộc sống của hai vợ chồng khi ấy rất long đong, cơ cực. Ông chuyên đi ở mướn, làm công dài hạn cho những người khá giả. Còn bà nhận giữ trẻ, hoặc chèo ghe đi tận Phụng Hiệp (Hậu Giang) cắt lá môn đem ra chợ bán kiếm tiền đong gạo.

Theo bà Năm, một mình bà phải cắt 3 ngày ròng, rồi bán hết số lá môn cắt được mới đủ tiền mua thùng gạo 20kg. Sinh con xong, một tháng sau bà Năm đã phải lội ruộng nhổ mạ, mùa đập lúa thì ra đồng đập rạ, giũ rơm tận thu những hạt lúa còn sót lại. Vài năm như vậy, bà mới tích cóp đủ tiền mua được hơn trăm con vịt con để mở đường cho chồng thôi kiếp ở đợ. Ông quay về cầm sào chăn vịt, chạy đồng từ miệt Phong Dinh (Cần Thơ lúc đó) qua Long Xuyên, sang tận núi Sập, Ba Thê… (tỉnh An Giang).

Vịt thì chạy đồng, còn ông thì chạy theo vịt để trốn quân dịch. Bà lại quảy nóp theo ông đi mót lúa, dệt chiếu mướn cho dân địa phương thời đó. Bà Năm còn nhớ hồi đó dệt 1 đôi chiếu được trả công 5 cắc. Lúc không dệt chiếu, bà lại chèo chiếc ghe (ghe sức tải 3 tấn) về Cần Thơ mua khoai lang, bí đỏ… chèo ngược trở lên An Giang bán lại kiếm lời.

Khoảng sân nhỏ là nơi ông bà Năm phơi thuốc

Nghiệp nuôi vịt chạy đồng cũng có nhiều nguy hiểm. “Có lần, pháo nổ ngay gần chòi vịt. Sau tiếng nổ long trời, cái chòi vịt tan hoang, đàn vịt tan xác gần phân nửa. Ngay cả cái mùng, cái gối cũng rách nát… Tui đang nằm ngủ tại đó nhưng may mắn là chỉ rơi từ trên vạt tre xuống đất mà không bị thương tích gì”, ông Năm nhớ lại. Làm nghề nuôi vịt chạy đồng, ông Năm Phấn đã đi qua rất nhiều nơi từ Trà Vinh, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang, có lúc còn sang tận Campuchia. Trải qua rất nhiều gian lao vất vả, vợ chồng ông đã nuôi nấng 11 người con trưởng thành, trong đó có 6 người con trai.

Cho mượn nền đất để địa phương mở lớp học

Sau 30/4/1975, cuộc sống cũng chỉ mới dễ thở đôi chút, ông bà Năm trở về quê cũ sinh cư ven con rạch Bến Bạ – vùng xa ánh điện của tỉnh Hậu Giang (cũ) thời bấy giờ. Qua thời chăn vịt, ông chuyển sang canh tác 3 công ruộng là tài sản thừa kế của cha mẹ. Mặc dù chưa có của ăn của để, nhưng ông vẫn cho mượn 1 nền đất và xin thêm cây lá để cất căn nhà tạm bợ cho địa phương mượn làm phòng học cho học sinh lớp 1 và 2. Mái trường tre lá đã góp phần đem con chữ đến cho con em trong vùng thiếu chữ nghĩa này trong suốt gần 20 năm. “Mình hồi nhỏ khổ sở, không được học chữ nào nên giờ phải giúp cho con trẻ biết chữ”, ông Năm nói.

Khi tuyến đường Nam Sông Hậu mở ra, phòng học tạm bợ nhưng đầy nghĩa tình này bị giải tỏa trắng. Ông Năm chạy đến ngân hàng xin vay 50 triệu đồng để cất lại 3 phòng học bán kiên cố khác ngay bên cạnh nhà ông lúc đó, cách phòng học bị giải tỏa khoảng 2 cây số. Hơn 10 năm sau, khi ông bà Năm hoàn tất việc trả nợ ngân hàng cũng là lúc ông bà đã hoàn thành việc hỗ trợ cho sự nghiệp giáo dục. Thầy trò thân quen với những phòng học từ tâm của vợ chồng ông Năm đã dời về trường mới khang trang hơn, trả lại 3 phòng học đã đến hồi xuống cấp. Kể từ đó, ông Năm dùng các phòng học này để làm kho chứa thuốc Nam. Trước đây, cây thuốc đem về được phơi khô chở đi giao cho các cơ sở bào chế làm thành thuốc viên. Mỗi lần như vậy, ông bà xin nhận lại 1 phần đem về chia lại cho các phòng thuốc hoặc cá nhân cần sử dụng.

Dần dần về sau, khi bén duyên sâu với nghiệp thuốc, ông bà đi tìm xin các bài thuốc gia truyền, tự đi tìm cây thuốc về ngâm thuốc rượu giúp cho những người bệnh đang cần. Hiện tại, ông bà có hơn chục công ruộng, của ăn cũng tạm đủ nếu so với nhiều người. Nhưng theo ông Phấn, bà Dồi, tài sản đáng quý hơn của ông bà là lượng cây thuốc Nam do chính tay ông bà tìm thấy, đưa về cho các địa chỉ từ thiện. Và Phòng Chẩn trị Y học Cổ truyền Nhân đạo (khu vực Phú Thuận, phường Tân Phú) là nơi ông bà tập trung hỗ trợ để tạo đầu ra cho những cây thuốc. Để lấy được những cây thuốc này, không ít lần ông bà đã phải lội xuống sình lầy, leo lên cành cao,… ôm về phòng khám những bó thuốc với đôi tay già nua, tứa máu.