Người gắn nửa cuộc đời với… nghĩa địa

36 năm chăm sóc mộ người dưng

Gắn bó với nghĩa trang nhân dân ấp 3 này từ năm 1977, từ cái lúc nghèo khó không có đất trồng trọt, bác liều mình đến nghĩa trang trồng lúa để kiếm thêm chút đỉnh nuôi con. Cho đến hôm nay, bác đã 77 tuổi nên hỏi ngôi mộ tên A, B, C ở chỗ nào, bác đều chỉ đúng chỗ.

Có người cả chục năm không về thăm mộ ông bà, lúc về tìm không ra nơi người thân chôn cất, đều đến nhà bác, nhờ bác chỉ giúp. Chỉ cần nhắc vài chi tiết là bác nhớ ra ngay. Sở dĩ bác biết rõ như vậy vì ngày nào bác cũng lên đây thăm ruộng lúa, dọn dẹp cỏ. Có người nào mới “đưa về” là bác biết liền.

Nghĩa trang có khoảng 250 ngôi mộ lớn nhỏ, mới cũ, đủ thành phần khác nhau nhưng tất cả đều sạch cỏ. Bác nói: “Dọn sạch để cho chuột không phá lúa mình” nhưng chú làm ruộng kế bên thì bảo: “Ui ổng nói vậy thôi chứ ổng làm sạch cỏ để đất được ấm, chứ mấy đám rộng bên kia, cỏ quá trời mà có ai nhổ vì sợ chuột cắn lúa đâu”.

Trò chuyện với bác trong lúc bác nhổ cỏ, hỏi bác vì sao lại làm những công việc không công này, bác cười tươi, kể: “Ngày xưa mộ ở đây ít lắm, một công đất vậy chứ có tầm hai chục cái mộ hà, mà toàn là mộ không tên, không biết nguồn gốc. Tui đi giáp vòng dọn dẹp sạch sẽ rồi đốt nhang khấn xin ông bà, vong linh ở đây cho tui trồng ít lúa để ăn; tui hứa là vừa trồng lúa, vừa chăm nom mộ quý vị để ấm êm mồ mã. Ngày xưa tui làm vì tui thiếu ăn, còn giờ làm vì cái tình người. Mình sẵn dọn dẹp cỏ nĩa cho mộ ông bà mình, con cháu mình rồi dọn cỏ dùm mấy mộ lân cận luôn. Để họ có… còn đâu đó, thấy mồ mã được chăm sóc, có người ngó ngàn tới cũng đỡ tủi”.

Xuất phát từ tấm lòng tri ân đó, bác chăm sóc các ngôi mộ rất kỹ lưỡng. Từ mộ lớn đến mộ nhỏ, từ mới đến cũ, từ con số vài chục ngôi bây giờ đến gần 300 ngôi, bác đều chăm chút, không bỏ sót ngôi mộ nào dẫu người ta có nhờ hay không.

Thương như người thân

Bác Tư Đây kỹ lưỡng nhổ từng bụi cỏ hoang mọc trên ngôi mộ đất, vô chủ

Thấy thương bác, làm việc không đòi hỏi hay xin tiền bạc bất cứ ai, có năm UBND xã Long Hòa có biếu bác một ít tiền ăn Tết. Rồi người ta đi tảo mộ, viếng mộ thấy bác chăm sóc mộ người thân họ sạch bóng cỏ, họ cũng cho bác năm, ba chục ngàn hút thuốc. Nhưng số tiền đó thấm vào đâu, có khi không đủ để bác mua bánh tét, nhang đèn cúng kiếng cho hương linh vào các ngày rằm, ngày Tết.

Một mùa lúa tại mảnh đất bác trồng, thu hoạch vỏn vẹn chỉ được 11 giạ, có khi trúng mùa thì được 15 giạ - số lúa ấy có mùa không đủ tiền phân, thuốc nhưng bác vẫn bám víu mảnh đất này.

Con đường từ nhà bác lên đất ruộng không xa, chỉ 10 phút đi bộ nhưng cây cối um tùm, rất khó đi. Sợ bác tuổi già, đi đứng khó khăn, con bác kêu nghỉ trồng lúa nhưng bác một mực không chịu. Mùa lúa đã gặt rồi, bác vẫn lên thường xuyên, không ngày nào vắng mặt, đơn giản vì bác nghĩ: “Lên đi vòng vòng đốt cây nhang cũng được. Lên có hơi người cho ấm chứ không lạnh lẽo lắm”.

Những ngày giáp Tết, lúa bác trồng cũng vào giai đoạn chín nhưng bác vẫn tranh thủ thời gian dọn dẹp cỏ hoang mọc trên những ngôi mộ đất. Buổi sáng bác vừa cắt lúa vừa đập. Buổi chiều, xế xế là bác dọn dẹp lần những ngôi mộ không có thân nhân. “Vừa làm lúa, vừa dọn cỏ. Đến ngày 25 ở đây sạch sẽ hết, tảo mộ hết để mọi người ăn Tết vui vẻ”, bác hoan hỷ nói.