Thế nào là người có đời sống cảm xúc khỏe mạnh (good emotional health)? - Đó là người có thể nhận thức được suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của mình. Và đó là người biết cách thích ứng và đối trị với stress, với các vần đề trong đời sống thường nhật.

Ngoài ra, đó cũng là người cảm thấy hài lòng về bản thân mình và có những mối quan hệ tốt đẹp với người xung quanh.

Tuy nhiên, cuộc sống hàng ngày có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cảm xúc của chúng ta, làm ta rơi sâu vào trạng thái buồn phiền, stress và bất an. Các nguyên nhân có thể là: mất công ăn việc làm, sinh con, người thân qua đời, ly hôn (hoặc thậm chí là kết hôn), bệnh tật hay tổn thương thể chất nào đó, áp lực sau thăng tiến trong công việc, các vấn đề tài chính, chuyển nhà…

Sức khỏe bị ảnh hưởng như thế nào khi mất cân bằng cảm xúc?

Cơ thể sẽ phản hồi lại điều chúng ta đang suy nghĩ, cảm nhận và hành động. Điều này gọi là sự liên hệ giữa thân và tâm (mind/body connection). Khi bạn bị stress, buồn lo hay phiền giận thì cơ thể sẽ cố gắng “nói” với chúng ta rằng: Đang có điều gì đó bất ổn.

Ví dụ như, cao huyết áp hoặc khối u dạ dày có thể phát triển sau một chấn động tâm lý nào đó. Hoặc là cơ thể sẽ có những biểu hiện bất ổn như: đau lưng, ăn không thấy ngon miệng, đau ngực, táo bón (hoặc tiêu chảy), miệng khô, mệt mỏi và kiệt sức, người hay thấy đau mỏi, đau đầu, huyết áp cao, mất ngủ, đầu óc lãng đãng thiếu tập trung, thấp thỏm (tim đập nhanh), hơi thở ngắn, đau cổ, hay đổ mồ hôi, dạ dày có vấn đề, tăng hoặc giảm cân,…

Đời sống tinh thần mệt mỏi sẽ làm hệ miễn dịch suy yếu đi, chúng ta dễ mắc các bệnh cảm thông thường hoặc các viêm nhiễm. Và khi tâm lý bất ổn, chúng ta cũng có xu hướng không để tâm đúng mực đến sức khỏe của mình. Đôi khi, tệ hơn là chúng ta đắm mình và bia rượu, thuốc lá,… Tất cả đều là những biểu hiện của sự mất cân bằng về mặt tâm lý.

Làm gì để có đời sống cảm xúc cân bằng?

Trước hết, hãy nhận diện cảm xúc của mình và hiểu nguồn gốc của chúng (chúng đến từ đâu, do đâu). Hãy lọc ra các nguyên nhân làm bạn thấy buồn phiền, stress và bất an trong đời sống của bạn. Điều này giúp bạn kiểm soát đời sống tinh thần của mình.

Dưới đây là một số cách giúp bạn duy trì đời sống tinh thần khỏe mạnh:

Bộc bạch cảm xúc theo hướng tích cực

Nếu stress và lo lắng xuất phát từ các vấn đề thể chất thì dồn giữ hoặc che giấu những cảm xúc này sẽ làm bạn thấy tệ hơn mà thôi. Hãy nên chia sẻ với những người thân thương của bạn điều đang làm bạn bận lòng nhưng hãy nhớ rằng gia đình và bạn bè đôi khi không thể giúp bạn xử lý các cảm xúc này một cách đúng mực nhất.

Lúc đó, có thể tham vấn ý kiến của các chuyên gia hoặc người giàu kinh nghiệm cuộc sống, người có đời sống tâm linh tốt đẹp để được chia sẻ.

Có sự cân bằng trong cuộc sống

Đừng để bản thân bị ám ảnh bởi các vấn đề ở nơi làm việc, trường học,… dẫn đến các cảm xúc tiêu cực. Điều này không có nghĩa là bạn phải giả vờ vui vẻ dù đang bị stress hay buồn phiền. Quan trọng hơn hết vẫn là tập trung vào những điều tích cực trong cuộc sống của bạn.

Có thể bạn sẽ cần đến việc viết lách vài dòng mỗi ngày về những điều vui vẻ có được để bản thân mình thấy hạnh phúc và bình an.

Một số nghiên cứu đã chứng minh rằng cái nhìn tích cực và lạc quan sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống, trong đó có sự khỏe mạnh hơn về mặt thể chất. Bên cạnh đó, cũng cần buông bỏ những thứ dễ làm bạn stress và quá tải. Hãy dành thời gian cho những điều bản thân mình yêu thích.

Tăng trưởng khả năng hồi phục

Người có khả năng hồi phục có thể đương đầu và thích ứng tốt với stress theo cách lành mạnh nhất. Sự phục hồi là điều có thể học được bằng nhiều cách như từ sự tương trợ xã hội lẫn nhau, có cái nhìn tích cực về bản thân mình, chấp nhận sự thay đổi và kiểm soát mọi thứ có liên quan trong khả năng của mình.

Hãy luôn bình tĩnh

Các giải pháp mang đến sự thư thái, trong đó có thiền tập, là cách giúp bạn cân bằng cảm xúc. Thiền là một dạng điều chỉnh và làm chủ suy nghĩ của mình. Vì thế có thể hành thiền hoặc thực hiện các bài tập căng cơ (yoga) để giải tỏa nguồn năng lượng cảm xúc xấu.

Hãy tự chăm sóc bản thân mình

Để có đời sống tinh thần tốt đẹp, trước hết bạn cần phải có một cơ thể khỏe mạnh. Có thời gian khoa học trong giờ giấc ăn uống, ngủ nghỉ, thể dục thể thao thường xuyên để giải tỏa căng thẳng. Tránh ăn quá mức và lạm dụng bia rượu, thuốc lá vì chúng chỉ làm bạn suy kiệt thêm mà thôi.