Hội chứng thận hư và cách điều trị

Thận nhiễm mỡ là một trong những hội chứng thận hư. Còn bệnh thận hư theo Đông y là bệnh của đường sinh dục. Thận nhiễm mỡ là chứng bệnh thận tổng hợp phổ biến nhất. Nó là 1 tổ hợp từ nhiều nguyên nhân dẫn đến những triệu chứng như: Phù thũng, nước tiểu trắng đục Albumin, Protein máu giảm, mỡ máu quá cao, đái máu, huyết áp cao.

Phù thũng ở thận hư nhiễm mỡ là rất đặc trưng như phù to, trắng, ấn lõm dưới da xuất hiện toàn thân, thậm chí ngực có nước, bụng báng nước. Có thể phát sinh thủy thũng phần nhiều là biến đổi Albumin của huyết tương, nhất là giảm thấp Albumin.

Trao đổi thủy dịch có liên quan chặt chẽ với 3 tạng là phổi, lách, thận, trong đó phổi chịu trách nhiệm về điều thông đường thủy, lách chịu trách nhiệm về bốc hơi thủy dịch. Do vậy khi mất điều hòa chức năng của 3 tạng phổi, lách, thận có thể dẫn tới trở ngại phần hóa khí của toàn thân, thủy dịch ngưng tụ, tràn ra cơ da mà thành thủy thũng.

Danh y Trương Cảnh Nhạc đời nhà Minh viết rằng: “Bệnh thủy thũng cơ bản ở thận, ngọn của nó ở phổi, khống chế nó ở lách”. Đây là khái quát rất chính xác về cơ chế bệnh thủy thũng. Cụ thể thủy thũng có thể chia thành dương thủy do yếu tố gây bệnh của gió, thấp độc, thủy khí, nóng ẩm mà dẫn tới âm thủy do lách, thận, hư suy.

Ăn uống khi có thủy thũng và hội chứng thận hư nhiễm mỡ phải rất cẩn thận. Khi phát cơn thủy thũng thì kị muối. Tránh các chất kích thích như thuốc lá, rượu và các thức ăn tanh như tôm, cua, tránh các thức ăn béo ngọt. Nên ăn các thức ăn lợi tiểu như bí xanh, đậu xanh, ý dĩ. Ăn vừa đủ thức ăn giàu protein và Vitamin như gà, vịt, cá diếc, gan lợn.

Hải Thượng Lãn Ông nói rằng ăn uống để trị bệnh tốt hơn là dùng thuốc. Thuốc chỉ uống từng đợt, còn ăn uống là chuyện thường ngày. Dưới đây là các thực phẩm chế biến thành những bài thức ăn chức năng hay thực phẩm thuốc để góp phần điều trị hội chứng thận hư:

Bài 1. Vịt xanh 1 con, đậu xanh tươi 250g, hành, gừng, muối vừa đủ. Vịt làm thịt bỏ nội tạng, đổ nước nấu với hành, gừng, muối, khi gần chín mới đổ đậu xanh vào, nấu chín làm món ăn. Dùng cho người dạ dày hư yếu, ăn kém, phù thũng, mất sức.

Bài 2. Cá vược 250g, đánh vảy và bỏ ruột rửa sạch. Bác kỳ 20g cắt miếng, bỏ vào túi vải buộc chặt. Bỏ cá vược, gừng 15g, hành 25g, đường trắng 30g, rượu trắng 20g, đổ 3 lít nước nấu sôi rồi hầm thêm 40 phút. Ngày ăn 2 lần để tẩm bổ gan thận, an trung lợi thủy.

Nước uống của người có hội chứng thận hư là râu ngô 15g, vỏ bí xanh 50g, sắc nước uống ngày 2 lần.

Bài 3. Cật dê 2 cái khứa lên bề mặt cật, rửa sạch. Nhục thung dung 15g. Gạo tẻ 150kg vò sạch. Đổ 3 lít nước vào nồi, cho gạo cật dê, nhục thung dung vào nấu cho gạo nở. Ngày ăn 2 lần giúp ôn thận lợi thủy.

Bài 4. Hành củ tươi cả rễ 5 củ. Gừng tươi 3 lát. Xa tiền tử 15g. Gạo tẻ 50g. Xa tiền tử bọc trong vải màn, sắc lấy 100ml nước. Sau đó bỏ bã, cho gạo tẻ vào, thêm nước vừa đủ nấu cháo. Khi cháo sắp chín cho thêm hành, củ, gừng tươi, nấu thêm 5 phút. Ngày ăn 2 lần. Dùng cho người dương thủy, đầu mặt phù, ho, sợ gió.

Bài 5. Sâm Mỹ 6g cắt miếng. Vi cá mập 30g ngâm cho nở ra. Đường phèn 30g đập nát. Kim tiền thảo 10g. Cho tất cả vào nồi đổ 1,5 lít nước đun sôi rồi hầm thêm 1 giờ. Ngày 2 lần ăn cả cái lẫn nước, ăn riêng. Đại bổ khí huyết, kiện tì, ích thận.

Bài 6. Xích tiểu đậu 30g, Ý dĩ nhân 30g, Gạo tẻ 50g, thêm nước nấu cháo bình thường. Ngày ăn 2 lần. Dùng cho người phù thũng tiểu đỏ.

Bài 7. Táo đỏ 9 quả bỏ hột. Thịt thỏ 200g rửa sạch cắt miếng khoảng 4cm. Cho 2 thứ trên vào nồi hầm, thêm gừng 15g, hành 20g, đường trắng 30g, đổ 2,5 lít nước. Nấu sôi bằng lửa lớn rồi hầm thêm 1 giờ. Ngày 1 lần ăn trong bữa chính. Bổ tạng ích khí, tăng lực.

Bài 8. Quả dâu ta chín 30g, câu kỷ tử 30g, rượu trắng 20g cho tất cả vào bình ngâm 3 ngày, mỗi ngày uống 10ml. Dùng trị chân phù, đầu váng, tai ù.

Bài 9. Thịt vịt 500g rửa sạch. Đinh hương 6g, nhục quế 6g, hồi hương 6g. Ba vị này ngâm trong nước nóng 2 lần đổ ra giữ lấy khoảng 3 lít nước. Gừng 20g, hành 20g rửa sạch. Đổ nước thuốc vào nồi, cho gừng, hành, gia vị và thịt vịt vào, nấu bằng lửa nhỏ, khi gần chín thì vớt vịt ra, rửa bằng nước lạnh.

Cho vịt trở lại nồi, nấu chín lại vớt ra. Lấy 1 lượng nước vừa đủ cho vào 1 nồi khác, bỏ 30g đường phèn vào quấy cho tan rồi đổ lên thịt vịt, tưới thêm 1 ít dầu mè. Ngày 2 lần ăn trong bữa chính. Ôn trung hòa vị, ấm thận trợ dương.

Bài 10. Cá diếc 1 con. Văn phục linh 25g sắc lấy 100ml nước. Cá rửa sạch, bỏ nội tạng cho vào nồi đổ nước thuốc vào thêm gừng, hành 1 chút muối nấu chín làm món ăn cho người lách hư phù thũng.

Bài 11. Rễ lúa chiêm 60g, lá mã đề 15g. Sắc lấy nước uống thay trà. Dùng trị lách thận hư, mặt phù, tay chân lạnh, đau lưng, mệt mỏi.

Bài 12. Thịt dê 200g rửa sạch, cắt từng miếng dày 4cm. Hoàng kỳ 30g rửa sạch, cắt miếng. Câu kỷ tử 20g lựa bỏ tạp chất và rửa sạch. Gừng 15g đập nát. Đường phèn 30g. Hành 20g cắt khúc. Tất cả cho vào nồi nấu chín làm món ăn bổ gan thận, ích khí huyết.

Bài 13. Giá đậu tương 30g, cá quả 1 con 3 lạng, thông thảo 3g. Thông thảo sắc lấy nước, sau cho vào cá quả đã rửa sạch, thêm giá đậu tương và gia vị nấu chín, ăn cá, nước và giá đậu. Dùng cho người lách thận hư yếu, phù thũng, đái ít đau bụng.

Bài 14. Thịt gà 300g, cắt thành miếng dày khoảng 5cm. Bạch quả 30g đập bỏ vỏ. Thịt nạc lợn 100g rửa sạch cắt miếng. Gừng 15g cắt lát. Hành 20g cắt khúc. Cho thịt gà, thịt lợn, bạch quả, gừng, hành vào nồi thêm 20g rượu trắng, 20g dấm gạo, 30g đường trắng, đổ 3 lít nước đun sôi, giảm lửa hầm thêm 1 giờ. Ngày 2 lần ăn trong bữa chính để tầm bổ khí huyết.

Bài 15. Đậu đỏ 50g rửa sạch. Cá quả 500g đánh vảy bỏ ruột rửa sạch. Đường phèn 50g đập nát. Đổ 3 lít nước vào nồi, cho đậu đỏ vào nấu 1 giờ, sau đó mới cho cá và đường vào nấu thêm 30 phút nữa. Ngày ăn 2 lần, mỗi lần 100g. Bổ ích khí huyết, lợi thủy tiêu thũng.