Đón tết ở chùa

Cái lý cao tột trong Tịnh tông là chúng sanh có thiết nguyện cầu sanh về Cực lạc quốc? Có trăm ngàn lý do khiến ta lấy khổ làm vui; có Phật tử còn bảo: mong Phật thư thư để con ở lại Ta bà làm Phật sự, hàng năm tổ chức lễ tết cho Phật. Dẫu sao đây cũng là một lý do dễ thương. Một khi tâm còn bám chấp bể khổ, biết yêu thương mọi người, khuyến người hướng về nẻo thiện cũng là một “pháp môn” trong ngôi nhà của Phật.

Tết đến, không gian ở các chùa trở nên nền nã thanh thoát. Phật tử và người dân cố xứ thường vẫn có lệ đến chùa đầu năm tạ ơn Tam bảo gieo duyên lành. Đầu năm, lộc non nhú trên những cành cây tưởng đã khô mục, như là biểu tượng cho sức nhẫn nhục tuyệt vời lấp lánh dưới bầu trời Phật pháp. Chan hòa sự sống với vạn vật để lắng tâm nghe sơn hà đại địa cỏ cây hoa lá cất tiếng chào mừng giữa không gian tràn trề ánh sáng. Những bước chân đầu tiên của năm hướng về Tam bảo, là rút ngắn thêm con đường hướng về nước Phật. Tiếng chuông chùa vẫy gọi, Tâm Kinh vẫy gọi những ai mở kho báu tự tánh… Chánh điện sáng trưng, mai bung hoa rực rỡ, bên ngoài cây cối đâm chồi non lộc biếc, dãy đèn lồng và cờ phấp phới.

Phật tọa trên bục cao với ánh nhìn từ bi cứu độ… Thiện cảnh này, chùa nhỏ cũng mất vài ba ngày với hàng chục con người, chùa lớn có khi hàng tuần mới trang hoàng xong. Tôi may mắn được “gặp Phật” ở một ngôi chùa làng ấm cúng, đêm đêm cùng đạo tràng niệm Phật thanh lọc ưu phiền. Có lẽ không nhất thiết phải nêu tên chùa; cái tên chỉ để gọi chứ không phải danh vị cao sang. Đạo tràng nơi đây thật đặc biệt. Mấy chục năm ròng tháng ba mươi ngày tối nào cũng có ít nhất vài chục người đến niệm Phật với đủ giai tầng trong xã hội. Riêng điều này đã rất hiếm so với hàng trăm ngôi chùa khác ở chốn thiền kinh.

Ước mong gieo thiện duyên với người dân mỗi lần ngang qua chùa và nhất là đón quý Phật tử gần xa, cả đạo tràng lên kế hoạch từ trước tết hàng chục ngày. Ai đều vất vả kiếm sống; người làm ra càng nhiều tiền nghỉ ngày nào tiếc ngày đó song đều phát tâm năng nổ phụng sự. Từ gã thợ mộc, tay thợ điện, anh thợ vi tính, người cắm hoa cho đến kẻ lao công, tất thảy đều hướng thượng với tấm lòng thành kính. Chợt nhớ câu chuyện trong kinh điển: Thời đức Phật ở Tinh-Xá Kỳ-hoàn, vua A-Xà-Thế theo lời khuyên của quần thần đã đem rất nhiều đèn cúng dường, nhưng không bằng công đức của một bà lão ăn xin cúng năm tiền dầu. Đây là sự cúng dường với tâm thuần thành gần như cả gia sản của bà lão; còn vua A-Xà-Thế cúng vô vàn đèn song tính ra chỉ một phần nhỏ xíu trong gia sản, và quan trọng là với tâm không chuyên nhất.

Việc cúng dường trước hết phải từ sự rung động trước ân sâu của chư Phật; việc bố thí phải từ tâm thương yêu kẻ nghèo và chúng sanh trong các đường khổ mới viên mãn phước đức. Đã người tu không ai không hành thiện, song hành thiện chưa hẳn là người tu. Rất nhiều người đến chùa nhầm lẫm khái niệm này, cúng dường bằng đồng tiền không sạch lại với mục đích cầu lợi trong lúc không chịu nghe và hành theo lời Phật dạy về thập thiện, ngũ giới, ấy là xem Phật như thần thánh quan tham... Lên chùa không phải để cầu xin. Bởi Phật sẽ không cho ai thứ gì ngoài phương tiện cứu cánh đệ nhất. Cầu xin Phật mà không rốt ráo làm theo lời Phật dạy cũng chẳng khác tín đồ ngoại đạo. Khi một ai dơ tay lên cầu xin Phật thì ngài sẽ cười và cầm bàn tay của người đó quay về phía họ: “Phật là con sao còn cầu Ta”. Các đại lão Hòa thượng khuyên nhủ: Chúng ta có thể dùng thành quả chân chính dâng lên chư Phật. Nhưng quý giá nhất vẫn là cúng dường Tam bảo công phu tu tập của mình. Những khám phá vĩ đại bậc nhất của khoa học đã khiến nhân loại kinh ngạc. Càng kinh ngạc hơn khi phần lớn trong số đó vô tình chứng minh lời Phật thuyết cách ba ngàn năm trước. Mới hay con người thật nhỏ bé dưới ánh hào quang của Phật.

Chùa chính là mái hiên vĩnh cửu che chắn mỗi phận đời trong thăm thẳm thời gian. Đầu năm, sau khi tạ ơn tổ tiên và viếng thăm ông bà cha mẹ, được gặp Phật lễ Phật, được nghe quý Thầy giảng pháp thì khó phước báu nào lớn hơn. Tôi vẫn thường dẫn các cháu lên chùa vào những ngày Tết thay vì đến các điểm vui chơi rầm rộ. Chúng ta bây giờ đã bỏ qua một giai đoạn quan trọng trong đời người là “Thai giáo” - điều khoa học đã chứng minh được và cảm phục lời Phật trong kinh điển. Thật diệu kỳ biết bao khi thai nhi ngày đêm được nghe hồng danh đức Phật. Câu “Nam mô A Di Đà Phật” một phen vào tai ấy là mầm giống quan trọng, sẽ có một ngày tách vỏ hướng về ánh hào quang vô lượng như một mầm xuân mụ mẫn giữa đất trời.

Ngôi chùa làng tôi may mắn kết duyên, qua thời gian ngắn mới thấm thía nguyện lực từ bi của Phật. Kể cả tà ma ngoại đạo cũng là đối tượng cứu độ của ngài, bởi [theo như ý của Hòa thượng Tuyên Hóa] phần lớn tâm Phật chính là từ tâm ma quỷ mà tu thành… Anh em Phật tử trong chùa vẫn đùa nhau, rằng chỉ ở đây mới “nhận” những cá nhân quá đặc biệt. Một người được xác định “vướng âm”, dở điên dở khùng khiến gia đình đau đầu nhức óc.

Lần ấy tạt vào chùa uống trà, thế là dính chặt luôn, không đêm nào vắng, lặng lẽ đến, xong thời công phu 45 phút lại lặng lẽ về. Ít nhất có 4 trường hợp bệnh viện xác định “K”, họ kiên trì đến chùa niệm Phật cùng đạo tràng, một thời gian bệnh thuyên giảm và có người đã lành được hai mươi năm tính cho đến nay! Lại có trường hợp “ma men” quậy từ nhà ra chợ, công an cũng bó tay. Lần mần sao một hôm “đi lạc” vào chùa. Thời gian đầu chẳng ai dám ngồi gần, mà có phải ngồi gần cũng không thể nhiếp tâm niệm Phật bởi gã quá hôi… Giờ con người ấy khác nhiều. Sân chùa sạch sẽ một phần nhờ anh quét dọn, lúc chùa đụng sự thì khỏi nói đến mức độ năng nổ.

Mỗi đêm cứ đúng 7h, khi tiếng chuông và mõ vang lên, sau bài sám hối là câu Phật hiệu nối nhau nhấp nhô dội sóng. Thời nay ngành vật lý đã đo được sóng âm dao động trong vũ trụ; thí nghiệm cho thấy câu Nam mô A Di Đà Phật mỗi lần được niệm (niệm thầm hay ra tiếng đều phải lắng tâm nghe rõ), sóng âm loang xa vô tận sẽ khiến không gian trở nên nhuần nhị, thanh lọc thân bệnh tật và tâm bệnh hoạn. Nếu ai chuyên chú niệm Phật ít năm sẽ trở thành một con người hoàn toàn khác, tương đồng với vũ trụ, tương ưng với Phật tánh bởi chúng sanh vốn dĩ là Phật.

Ngày đầu tiên bắt tay vào trang trí chùa thật ý nghĩa. Sáng đó một đạo tràng viên chiêu đãi cà phê xay từ hạt nguyên chất. Bên hiên chùa, mọi người thưởng thức hương vị thơm ngát của loại cà phê thứ thiệt không pha trộn; sau đó là ly trà đậm. Việc quan trọng là làm sạch chánh điện. Bụi bám ở các tấm kính đặt tượng, mạng nhện; các đồ thờ, lọ hoa được phía nữ nhẹ nhàng đưa xuống lau chùi rửa sạch. Những tượng Phật, Bồ Tát sẽ được phía nam lau riêng bằng những chiếc khăn mới tinh, tay làm miệng niệm Phật giữ tâm thanh tịnh. Thứ đến là bệ đặt tượng Phật trước sân chánh điện. Mấy năm trước có một người dỡ nhà thay kèo cột, anh em Phật tử ngỏ lời xin và họ vui vẻ cúng dường; đạo tràng nhờ thợ mộc làm bệ đánh dấu kỹ lưỡng từng bộ phận. Trong hoàn cảnh khó khăn, một thanh niên đề xuất ý tưởng mua rá nhựa úp hai cái lại một, thêm hai viền rua rồi luồn đèn quả ớt vào trong, giảm chi phí đáng kể so với đèn lồng đắt đỏ mà vẫn rất sinh động.

Cây mùa xuân là điểm nhấn trước sân chánh điện. Một cây kiểng đẹp được cắt tỉa nghệ thuật, sau đó gắn lên những phong bì chúc tết có hình Phật Di Lặc cười, bên trong là tờ bạc mới kèm theo một câu kinh/kệ hay lời khai thị ngắn ngọn nhẹ nhàng. Ví như: “Niệm Phật một câu phước sanh vô lượng/ Lạy Phật một lạy tội diệt hằng sa”. Đức Phật từng dạy, tội lỗi của chúng sinh tích từ vô thỉ, nếu có hình tướng sẽ đầy ắp cả hư không. Lạy Phật, niệm Phật, phóng sanh, bỏ ác tích thiện là phương pháp tối ưu tiêu trừ vọng tưởng và nghiệp lực, sớm nhẹ gót phiêu du về cõi tịnh. Đầu năm hướng về tam bảo, quang cảnh ở chùa dẫu quá khiêm tốn so với Cực lạc quốc, song cũng khiến lòng người thanh thoát…

Lúc kết thúc công việc trang hoàng, cũng là buổi tất niên chùa. Những chiếc chiếu mới sạch sẽ trải ra. Trà, bánh và hoa quả. Ông trưởng ban hộ tự lễ tạ Tam bảo rồi cùng chung vui cùng đạo hữu, ôn lại những ngày đầu gian khổ đến nhận chùa từ ban quản lý của làng. Hồi đó cỏ dày đặc tốt ngang người. Rồi bao rắc rối chưa giải quyết thấu triệt, kinh tế chùa thì eo hẹp. Nhưng rồi trời ngày một sáng. Giờ mọi người có thể nửa đùa nửa thật: “Cứ lo niệm Phật cho tinh tấn, mọi việc đã có “Ông Di Đà” lo giùm”. Những đêm cuối năm nhiều Phật tử đến ngủ lại chùa hoặc ngồi với nhau bên chén trà đến khuya. Đêm giao thừa anh em còn được các o chiêu đãi bữa chay thịnh soạn. Bếp chùa ở hậu liêu đủ mươi người cùng nhau phục vụ những hôm đại lễ vài trăm suất ăn là bình thường. Nhìn cảnh Phật tử từ trẻ đến già quây quần bên bếp lửa củi làm lụng chuyện trò ngỡ như mình được trở lại quê nhà trong một buổi lễ đặc biệt của đại gia đình…

Từ chiều ba mươi, bàn thờ Phật ở mỗi nhà đã sạch sẽ, nhiều hoa tươi, trái cây; người nghèo chỉ cần thành kính dâng lên ly nước trong cũng khiến chư Phật hết lời khen ngợi. Người rỗi tới chùa dự khóa niệm Phật thường lệ, người bận việc thì đến vào tầm mười một giờ hơn. Ai nấy áo tràng trang nghiêm, chắp tay hướng về chánh điện, lễ bắt đầu bằng hồi trống chuông Bát nhã. Chuông vang, trống dồn hòa theo tiếng mõ trầm ấm, nhắm mắt bỗng thấy lâng lâng huyền nhiệm. Vào phút giao thời, cả đạo tràng nguyện đem công đức hồi hướng về khắp tất cả chúng sanh và đệ tử đều an lạc, âm siêu dương thái. Mọi người cùng lễ Phật và an tọa niệm hồng danh đức từ phụ. Tiếng niệm kết thành sóng âm loang xa xô dạt yêu ma chướng khí, dọn đường cho một ngày mới tinh tươm.