Tại sao người thông minh sẽ không trách người mà tự trách mình?

Một ngày nọ, khiSirleaf đang cùng người tùy tùng tới thăm một ngôi làng nhỏ, bỗng nhiên có tiếng súng nổ. Người vệ sĩ đầy kinh nghiệm tên Weisa đã không quản nguy hiểm, đẩy mạnh bà nằm xuống đất để lấy thân mình mà đỡ đạn. Sirleaf nhờ vậy mà được cứu sống. Thế nhưng viên đạn độc ác kia đã cướp đi tính mạng người vệ sĩ Weisa trung thành đang độ thanh xuân.

Sau này, Sirleaf mới biết người nổ súng vào mình hôm đó chính là hàng xóm của vệ sĩ Weisa, một anh chàng thanh tên là Asa. Asa bị người khác mua chuộc, đã luôn chờ đợi cơ hội ám sát bà.

Chân dung tổng thống Ellen-johnson-sirleaf. Ảnh dẫn theo venturesafrica.com

13 năm sau đó, một lần nữa vị nữ Tổng thống trở lại thăm ngôi làng kia. Bà đã vô cùng ngạc nhiên khi chứng kiến người mẹ của Weisa đang mang đồ ăn cho mẹ của Asa. Bà đi tới hỏi mẹ của Weisa nguyên cớ, bà chỉ mỉm cười và đáp: “Asa nó bỏ trốn rồi, không biết đi đâu mà bặt vô âm tín đã 13 năm nay. Mẹ cậu ta giờ côi cút một mình, nghèo đói khó khăn, giờ còn bị bệnh nữa. Bà ấy đói chẳng có gì ăn nên tôi mang đồ ăn sang”.

Sirleaf nheo mày nhắc nhở: “Nhưng họ là kẻ thù của chúng ta đấy”. Câu trả lời của bà lão lại càng làm vị nữ Tổng thống ngạc nhiên: “Những chuyện đó đều đã qua rồi mà! Lấy oán báo oán chỉ càng tăng thêm thù hận mà thôi”.

Chỉ một lời ấy của bà lão đã khắc cốt ghi tâm trong lòng vị nữ Tổng thống. Bà hiểu rằng điều mà đất nước Liberia bị chiến tranh tàn phá này đang cần không phải là sự thù hận mà đó là lòng khoan dung.

Từ đó trở đi bà Tổng thống luôn dùng thái độ khoan dung, từ bi để tha thứ cho tất cả những người từng là đối thủ của mình. Cũng bởi vậy bà đã có được sự ủng hộ của tất cả người dân Liberia, trở thành vị nữ tổng thống đầu tiên được bầu một cách dân chủ trong lịch sử Châu Phi.

Có một sự thật là ngày còn nhỏ chúng ta dễ tha thứ cho nhau những lỗi lầm hơn bất cứ khi nào. Lũ trẻ chơi với nhau, tranh giành đồ chơi, có thể vì thế mà đánh nhau, xô đẩy. Nhưng chỉ một hoặc vài hôm sau, mọi thứ xí xoá như chưa từng tồn tại. Ngày thơ bé, tâm hồn người ta thật là thuần thiện, chất phác, dễ nhớ và cũng dễ quên. Tha thứ, bao dung coi như là phản xạ.

Khi càng trưởng thành, càng nhuốm mình vào dòng đời đen bạc, càng bị cuộc sống vật chất cuốn lấp đi, người ta càng cảm thấy khó mà dung thứ nhau nổi. Anh đánh tôi, mắng chửi tôi, tôi quyết không bỏ qua, quyết sống mái một phen. Có khi lời nói ra miệng là tha thứ nhưng trong lòng thật sự là chất chứa oán hận ngút trời. Tha thứ sao mà khó thế?

Tha thứ là một trong những loại mỹ đức lớn nhất của đời người. Chỉ những người có ý chí kiên cường, tấm lòng rộng rãi mới có thể bao dung, tha thứ cho kẻ khác. Nói thế để hiểu rằng tha thứ tuyệt nhiên không phải là chuyện dễ dàng, không phải chỉ là lời nói đầu môi. Đó là cảnh giới của người quân tử, của bậc trí giả.

Tiêu chuẩn đạo đức của người xưa rất cao. Người ta đọc sách thánh hiền, hiểu rõ đạo lý răn dạy của các bậc tiền nhân, luôn dùng tâm thiện lương mà đối đãi với tất cả mọi sự. Phạm Thuần Nhân, làm quan dưới triều nhà Tống trước khi mất dặn dò con cháu mình rằng: “Người thông minh lấy tâm trách người để tự trách mình, lấy tâm tha thứ mình để tha thứ người thì không phải lo bản thân không đạt được địa vị của bậc thánh hiền”.

Xưa, Sở Trang Vương mở yến tiệc khoản đãi quần thần. Tưởng Hùng rượu say nhân lúc đèn tắt mà trót trêu ghẹo ái thiếp của nhà vua. Người đó nhanh tay giật đứt giải mũ trên đầu Tưởng Hùng để làm chứng rồi tâu lên vua. Sở Trang Vương nghe xong bèn ra lệnh cho tất cả bá quan văn võ cũng phải tự giật đứt giải mũ của mình. Bá quan nghe theo tăm tắp. Khi đèn sáng lên, không còn biết ai là người đã trêu ghẹo ái thiếp của vua nữa.

Sau này, khi Sở Trang Vương bị quân Tấn vây ráp rất dữ, mấy lần đều thấy Tưởng Hùng tả xung hữu đột, phá vây giải nguy, nhờ đó mà bảo toàn tính mạng, lại đại thắng trở về. Sau này hỏi ra mới biết sự tình, Tưởng Hùng vì cảm cái ân nghĩa của Sở Trang Vương trong bữa tiệc rượu năm đó mà không tiếc thân mình, quyết lấy cái chết mà báo đền. Sức mạnh của lòng tha thứ, bao dung thật lớn vậy thay.

Thế mới thực là:

Dung người lầm lỗi, phúc báo triền miên
Mở lượng từ bi, quỷ thần cảm động.