Các
em nhớ lấy, ở trong trường mình phải làm người học sinh giỏi, về tới nhà, mình
phải làm người con tốt. Không những mình phải nghe lời cha mẹ dạy dỗ, mà mình
phải nghe lời những người lớn tuổi hơn chỉ bảo. Cần hiếu thảo với cha mẹ, cần
cung kính với người lớn tuổi, bởi vì họ là người có kinh nghiệm nhiều hơn mình,
họ có học vấn phong phú dồi dào hơn mình. Do đó các em cần phải học tập nơi họ,
coi họ là gương, mới có tiền đồ quang minh xán lạn, nếu không thì con đường
trước mặt của mình sẽ mờ tối, tương lai đời em sẽ chẳng còn hy vọng nữa.
Là
học sinh, các em cần có mục tiêu rõ ràng, định chí nguyện kiên cố, phải có lòng
kiên nhẫn, chẳng hề bị lay chuyển, dù gặp trăm ngàn khó khăn cũng không thối
lui, có tinh thần như vậy, thì sau nầy mới làm nên việc vĩ đại, thành bậc anh
hùng hào kiệt. Lúc các em học hành thì phải dụng công đọc sách, không thể chơi
đùa phá phách mất thì giờ, phải nhận chân học hành tất cả mọi thứ cần thiết.
Như vậy, thì mới không phụ lòng cha mẹ, không phụ lòng thầy cô, không phụ lòng
nhà trường.
Các
em nên biết, đây là trường học của Phật giáo, chuyên môn giáo dục, dạy dỗ bậc
hiền tài, để tương lai các em ra trường sẽ trở thành người hữu dụng cho thế
giới. Hy vọng các em vì thế giới nhân loại mà mưu đồ hạnh phúc, không nên để
cho thế giới trở nên suy đồi. Ðó là hy vọng của trường mình. Các em ở đây học
hành mọi thứ cần phải học tập một cách chân thật, nghĩa là dù một phút thời
gian cũng không nên lãng phí, rằng "Thư sơn hữu lộ cần vi kinh, học hải vô
nhai khổ tác châu," núi sách vở có đường, con đường ấy là siêng năng; biển
học vấn thì vô bờ bến, nhưng phải lấy sự gian khổ làm thuyền, thì có thể vượt
qua được.
Các
em phải có tinh thần nhẫn khổ nại lao, không nề hà gian nan, chẳng nên làm
biếng mà phải tập tánh cần kiệm, đối với một trang giấy hay một cây viết cũng
phải quý trọng nó, đừng nên tùy tiện vứt bỏ đi, trong sinh hoạt cần có qui
luật, tối ngủ sớm, sáng dậy sớm, bớt coi ti vi, đọc nhiều sách có trí huệ,
trong trường học có bài vở nào, về nhà phải làm cho hết, lúc nào cũng ôn tập
nó, bởi vì "ôn cố nhi tri tân," do ôn tập sách xưa mới học được trí
thức mới. Sách coi qua một lần cũng có cái tốt của nó, các em chớ coi những
sách hoạt họa vô ích.
Ở Trung
Quốc, vào thời Ðông Hán có một em nhỏ tên là Khổng Dung, thông minh vô cùng,
lại biết hiếu thảo. Một ngày nọ, bạn bè tặng gia đình em một rổ trái lê, người
anh lớn của Khổng Dung chọn một trái lê lớn nhất, lúc ấy Khổng Dung chỉ mới bốn
tuổi mà đã biết lễ nghĩa đạo lý, cho nên em chỉ chọn trái lê nhỏ nhất, cha em
mới hỏi rằng:
"Vì
sao con không lấy trái lê lớn nhất?"
Khổng
Dung trả lời: "Bởi vì con tuổi nhỏ, con chỉ ăn trái nhỏ mà thôi, những
trái lớn xin nhường lại cho cha mẹ và anh con."
Các
em nghĩ xem, Khổng Dung mới có bốn tuổi, mà nó đã biết được phong cách khiêm
nhường, thương yêu anh em, hiếu thảo với cha mẹ. Ðức hạnh như vậy không phải là
trẻ em nào cũng có, tiếng thơm của em ấy, lưu truyền thiên cổ, người nào cũng
biết, bởi vậy mới có câu rằng: "Dung tứ tuế, năng nhường lê," nghĩa
rằng Khổng Dung mới bốn tuổi đã biết nhường trái lê.
Cũng
tại thời Ðông Hán có một em bé tên là Hoàng Hương, lúc em mới chín tuổi thì mẹ
em chết, em đối với cha vô cùng hiếu thảo. Lúc trời mùa đông thì em dùng thân
mình để sưởi ấm giường chiếu của cha mình, em sợ rằng cha mình bị lạnh. Ðến lúc
mùa hè, em dùng quạt để quạt giường cha mình, vì sợ cha nóng bức, đó cũng là
tâm hiếu thảo mà nhân gian mãi mãi lưu truyền, rằng: "Hương cửu tuế, năng
ôn tịch," nghĩa rằng Hoàng Hương mới chín tuổi mà đã biết quạt giường cha
mình.
Hai
em bé đó hành động như vậy của chúng là do tâm chơn thành bộc lộ ra, không phải
là chỉ bề ngoài giả tạo để lừa bịp người khác, hành vi như vậy đáng để mình bắt
chước. Các em đều là những trẻ thơ, cần học tập gương của hai em bé này, hiếu
thảo với cha mẹ như thế nào, hãy lấy đó mà làm gương.
Các
em rất may mắn, được sanh trong nước giàu có, sinh hoạt an định, vật chất phong
phú. Ở trong hoàn cảnh ưu việt tốt như vậy, các em không học cho giỏi là cô phụ
niềm hy vọng của cha mẹ và thầy cô của các em.
Trên
đất nước vô cùng sung sướng này, chúng ta luôn cần những người lương thiện, cần
những người hiểu rõ đạo lý, hiểu thế nào là thương yêu đất nước, thế nào làm kẻ
công dân ưu tú. Các em ở trong trường học Phật giáo mà học thì tương lai phải
là mô phạm, là cái gương cho xã hội, lãnh đạo người đời hướng vào con đường
thiện. Các em phải lấy sáu tông chỉ của Vạn Phật Thánh Thành làm tiêu chuẩn:
Không tranh, không tham, không cầu, không ích kỷ, không tự lợi, và không dối
trá. Nếu các em thật sự làm được sáu điều này thì tương lai các em sẽ trở thành
người ưu tú nhất trong thế giới. Tôi hy vọng các em sẽ trở thành người thập phần
toàn vẹn, thành kẻ có thể ảnh hưởng người đời cải ác hướng thiện, làm người có
tâm đại từ bi, ban sự khoái lạc cho chúng sanh, diệt trừ những nỗi thống khổ
của họ. Ðược như vậy thì thế giới này sẽ trở thành chốn đại đồng.
Ý kiến bạn đọc
Chùa Thành Lạng Sơn Diên Khánh Tự