Những người lớn tuổi ở làng đứng nhìn hòn đá mà suýt xoa, lắc đầu vì sự bí ẩn của nó. Phiến đá lạ này xuất hiện vào thời gian nào người dân địa phương không ai rõ. Chỉ biết rằng, khi lớn lên mỗi người làng Tư Lương, xã Tân An, huyện Đắk Pơ (Gia Lai) đã thấy phiến đá này có rồi.
Phiến đá lạ không để lại gốc tích, truyền tích. Khi phát hiện những ký tự lạ trên phiến đá, nhiều người suy đoán những ký tự này có nội dung chỉ tới một kho báu nào đó.
Và tất nhiên, những cuộc khai quật tự phát của người dân đã xảy ra tràn lan sau đó trong một thời gian dài. Bí ẩn về phiến đá lạ giữa làng Tư Lương lan truyền đi xa đã thôi thúc lòng tham của hàng chục người từ khắp nơi đổ về. Họ lần lượt kéo đến làng Tư Lương hết tốp này đến tốp khác để thử vận may. Thế nhưng, tất cả đã phải ra về tay không đem theo một sự bí ẩn chưa thể lý giải. Thế nhưng, lại có thông tin cho rằng, đã có người trúng vàng cám gần khu vực phiến đá lạ này nhưng tài sản đào được không đủ để bù chi phí đã bỏ ra.
Phiến đá có ký tự lạ là báu vật mang giá trị văn hóa, tâm linh của làng Tư Lương, đã được phát hiện từ nhiều thập kỷ qua. Tảng đá cao chừng 2m, chiều ngang nơi rộng nhất khoảng 1,5m. Cả 2 mặt đá đều có những dòng chữ lạ chằng chịt trông như chữ Thái, hoặc chữ Lào, được khắc chìm. Một bên mặt có 8 dòng chữ, mặt còn lại có 3 dòng, được khắc thẳng hàng, song song, đều đặn.
Phiến đá lạ vẫn là điều bí ẩn. Những người lớn tuổi tại làng Tư Lương cho biết, trước đây, chiều cao từ mặt đất lên đỉnh viên đá chỉ chừng 1,6m nhưng do nhiều người đào sâu xuống tìm kho báu nên tảng đá mới có chiều cao tới 2m như bây giờ. Không dừng lại ở đó, sau nhiều ngày đào bới kiếm tìm báu vật bất thành, một số thanh niên đã nổi giận, dùng vật cứng choảng vào phiến đá khiến ít nhiều làm hiện vật này bị biến đạng.
Cụ Nguyễn Xuân Thành (74 tuổi), trưởng thôn Tư Lương cho biết, vào năm 1962, nghe người dân trong làng đồn thổi về phiến đá lạ này, trong lúc đi chăn bò cụ cùng một số người khác tiến hành đào bới chung quanh phiến đá để tìm báu vật. Thế nhưng, kết quả thu về là tay không cùng sự mệt mỏi.
Từ đó đến nay, những đồn đại là chung quanh phiến đá lạ này có báu vật tiếp tục lan truyền đi xa. Nhưng rồi, đào bới tung cả khu vực mà không tìm được gì nên mọi người đành buôn xuôi tất cả, xem phiến đá là điều bí ẩn mang tính lịch sử và báu vật chưa lý giải của buôn làng.