Thời gian gần đây, mọi người xôn xao với thông tin ở ngôi chùa có hòn đá mang tên “Tượng Bụt mọc” với khả năng “tự lớn” như cơ thể sống. Tượng Bụt mọc nằm ở vị trí cao nhất của ngọn núi Bồ Đà. Tượng được hình thành từ khi nào đến những bậc cao niên nhất trong làng cũng không nhớ nổi. Tượng đá cao khoảng 1,6 mét, bán kính 0,8 mét, nhìn thoáng qua giống như một mũi tên nhọn hoắt đang đâm thẳng lên trời, nhưng càng nhìn càng thấy tượng giống hình một cô gái đang đứng, dõi đôi mắt ra xa xăm như chờ đợi điều gì đó.
Bên dưới chân của hòn đá là những viên đá lớn nhỏ xếp lại với nhau giống như hình bông sen, tạo thành kệ vững chắc nâng đỡ cho viên đá.
Ông Kim cho biết hòn đá này tự lớn và đổi hướng mỗi năm
Đá tự lớn, kêu vang như chuông đồng
Trên đỉnh núi Bồ Đà, gần tượng Bụt mọc, còn có một lăng mộ tên là Lăng Quy tượng. Trong lăng mộ đó có rất nhiều tượng cổ. Mỗi pho tượng cao từ 80cm đến 1 mét với nhiều chất liệu khác nhau như đá, gỗ, đồng…
Cách đây chừng chục năm, nhà chùa cùng chính quyền địa phương đã cho quy tập những pho tượng này lại và chôn trên đỉnh núi. Vì những ngôi mộ này chôn tượng nên người dân đặt cho khu mộ là Lăng Quy tượng.
“Cả khối hình quần thể giống như tượng Phật bà đứng trên tòa sen, mắt hướng về cảnh non nước thơ mộng của quần thể di tích lịch sử văn hóa núi kẽm Trống” - ông Trần Ngọc Kim, trưởng ban kiến thiết chùa Trinh Tiết, miêu tả về hòn đá có khả năng tự lớn.
Ông Kim còn cho biết, bên dưới chân tượng Bụt mọc có một cái hang sâu hoắm nối từ đỉnh núi xuống tới… địa phủ. Khi đứng ở trên miệng cái hang đó mà nhìn xuống dưới thì thấy một màu đen kịt và mùi đất ngai ngái bốc lên. Khi tu bổ chùa Trinh Tiết, sợ du khách vô tình ngã xuống đó nên người dân đã cho lấp kín miệng hang. Vì vậy, bí ẩn về hang đá này vẫn mãi ẩn sâu trong lòng đất.
Ông Đỗ Văn Sỹ, trưởng thôn Động Xuyên, khẳng định đây là hòn đá “thiên tạo”, chưa có bất kỳ tác động nào của bàn tay con người từ trước đến nay. Ông Sỹ còn quả quyết chuyện tượng Bụt mọc "tự lớn" là hoàn toàn có thật.
Ông kể lại: “Hồi còn bé, tôi thường cùng với đám trẻ trong làng dắt trâu lên ngọn núi Bồ Đà này. Lúc ấy hòn đá mới cao đến lưng người, giờ thì đã cao tới ngang vai. Khi có một vật cứng nào khác tác động vào, hòn đá còn phát ra tiếng kêu trầm, vang như tiếng chuông đồng”.
Để minh chứng cho điều mình nói, ông Sỹ liền lẩm nhẩm khấn vái rồi lấy một viên đá khác đập vào tượng Bụt mọc thì quả nhiên, tượng Bụt mọc phát ra tiếng kêu khá trầm và vang.
Lật giở lại lịch sử của ngôi chùa Ông Trần Ngọc Kim, khẳng định: "Câu chuyện hòn đá nằm trên đỉnh chùa tự lớn được mọi người biết đến từ hàng trăm năm nay. Các cụ bô lão trong làng vẫn truyền tai nhau về câu chuyện ly kỳ này. Tôi biết đến hòn đá tự lớn từ khi còn là một cậu bé theo bà lên chùa lễ Phật. Hòn đá này mỗi năm “lớn” lên vài phân. Ngoài ra, mỗi năm hòn đá còn tự đổi hướng một lần
Theo các cụ bô lão trong làng, vào thời kỳ chiến tranh chống Pháp, hòn đá quay mặt về hướng đông nam. Nhưng đến nay, hòn đá lại quay mặt về hướng đông bắc. Chính vì thế, người dân mới đặt tên cho hòn đá là tượng Bụt mọc. Tuy nhiên, việc đo xem mỗi năm hòn đá lớn thêm bao nhiêu thì chưa ai làm".
Hòn đá "sinh trưởng" ở chùa Trinh Tiết
Góc nhìn của nhà khoa học
Trao đổi với chúng tôi về hòn đá sinh trưởng ở chùa Trinh Tiết, Th.S Trần Mạnh Tuấn (Phòng Thông tin lịch sử, dân tộc và tôn giáo - Viện Thông tin khoa học xã hội) cho biết chùa Trinh Tiết có lịch sử hình thành và phát triển khá lâu đời.
Đây là di tích lịch sử văn hóa liên quan đến triều đại nhà Trần. Những di tích trong khuôn viên chùa còn khá nhiều, bản thân ngôi chùa cũng gắn liền với nhiều truyền thuyết, trong đó có truyền thuyết về hòn đá ở trên đỉnh chùa.
Để biết được hòn đá ấy có khả năng đặc biệt “tự lớn” hay không thì cần phải có sự tìm hiểu, nghiên cứu công phu của các nhà khoa học. Hiện tại, chưa có tài liệu nào có thể chứng mình hòn đá này “tự lớn” qua các năm. Nếu như truyền thuyết này là thật, thì đó là chuyện “có một không hai” xảy ra trên thế giới.
Th.S Nguyễn Văn Học - Trưởng Phòng Phân tích khoáng thạch học, Viện Khoa học địa chất và khoáng sản, Bộ Tài nguyên và môi trường - cho rằng: "Đó có thể là “sản phẩm” của trí tưởng tượng dân gian nhằm tạo thêm sự linh thiêng, huyền bí cho ngôi chùa.
Tượng Bụt mọc "tự lớn" cũng có khả năng là do địa chất ở khu vực đó thay đổi, làm cho ngọn núi cao lên hoặc xoay chuyển hướng. Tuy nhiên, để biết hiện tượng đó có hay không thì cần phải có sự nghiên cứu kỹ lưỡng của các nhà địa chất mới có thể tìm ra nguyên nhân chính xác của sự việc".
Đại đức Thích Thanh Hưng, trụ trì chùa Trinh Tiết, cũng cho rằng: "Để kiểm định chính xác việc tượng Bụt mọc tự lớn thì phải nhờ đến các nhà khoa học vào cuộc. Nhưng dù truyền thuyết về hòn đá này có thật hay không thì từ hàng trăm năm nay, người dân Động Xuyên vẫn coi tượng Bụt mọc là biểu tượng của sự linh thiêng vĩnh cửu".
Vào giai đoạn hậu kỳ nhà Trần, Hồ Quý Ly nổi dậy ép vua Trần Thuận Tông đi tu ở Cung Bảo Thanh và nhường ngôi lại cho thái tử Trần Án lúc đó mới 3 tuổi. Lúc đó, võ tướng Nguyễn Bằng được lệnh cho đem công chúa Trần Thị Bạch Hoa vừa tròn 17 tuổi chạy trốn.
Khi đến dòng sông Đáy (đoạn tỉnh Hà Nam), công chúa lên bờ chọn núi Bồ Đà thuộc dãy Cầm Long làm nơi ẩn dật. Trên núi này có một ngôi chùa hoang, lâu ngày không có ai đèn nhang, tụng niệm. Lúc đầu chùa có tên Phật Tích, sau khi công chúa Bạch Hoa mất đi, chùa đổi tên là Trinh Sơn Tự, hay còn được gọi là chùa Trinh Tiết.