Ông chính là Nguyễn Ngọc Cần, 65 tuổi, quê gốc ở tỉnh Long An mở tiệm sách miễn phí tại số 21 đường Nguyễn Hữu Cảnh, quận Bình Thạnh, TP. HCM đã hơn 6 năm.
Một tiệm sách nhỏ nằm trên cung đường với không gian tiệm sách chỉ vỏn vẹn có 10 mét vuông nhưng lúc nào cũng đông khách. Nơi đây sách chất chồng nhau với hàng ngàn đầu sách có giá trị, phong phú và đa dạng từ sách phật pháp đến văn học, nghệ thuật, tâm lý, xã hội, ngôn ngữ…
Ông Cần chia sẻ, lúc nhỏ gia đình quá khó khăn nên để có tiền mua một cuốn sách giáo khoa để học đã khó, huống chi những cuốn sách tham khảo càng trở nên xa vời. Thế rồi ông hay đi đọc ké, hoặc mượn sách bạn bè về nhà tranh thủ đọc, sang ngày mai lại gửi. Cứ thế qua thời gian ông trở thành mọt sách lúc nào không hay.
Tiệm sách miễn phí của ông Cần
Thời gian đầu, ông đưa gia đình lên Sài Gòn lập nghiệp với bao lo toan bộn bề “cơm áo gạo tiền” cùng áp lực nuôi con cái ăn học. Cuộc sống nghèo khổ ông Cần không dám ước mơ nhiều. Nhưng mỗi lần tích lũy được khoản tiền riêng, ông tìm đến các tiệm sách cũ để lựa cho mình những cuốn sách yêu thích.
Và rồi cho đến một ngày, tổ ấm ông vun vén cũng trở nên sung túc. Đó cũng là lúc ông dành nhiều thời gian nâng niu thú mê sách của mình. Ban đầu chỉ những cuốn sách ông gom góp thời trai trẻ. Ông thấy tiệm mình ít đầu sách, xin gia đình thêm một khoản vốn nhỏ, lặn lội đến các tiệm sách bất kể xa hay gần để tìm những cuốn sách hay mang về. Dần dần, căn nhà ông xếp chồng những đống sách to tướng, che lấp cả lối đi. Căn nhà nhìn đâu cũng thấy sách, sách và sách. Sách khắp nơi, nằm la liệt…Tiệm sách “sung túc” từ đó.
Tiệm sách miễn phí của ông Cần mở thời gian từ 15h đến 22h hằng ngày và lúc nào cũng đông khách. Có hôm khách vì đam mê đọc sách quá nên ông Cần cũng nhẫn nại cùng ngồi đọc sách chờ tới khuya. Ông vẫn vui vẻ mà không có chút lời ra tiếng vào nào.
Những người đến tiệm tìm đọc sách có đủ mọi thành phần, từ người già đã về hưu đến bậc trung niên, những anh kỹ sư, sinh viên và các em học sinh, hay có khi là bác xe ôm, cô hàng nước…Phần lớn họ đến đây tìm đọc miễn phí hoặc mượn về mà không cần biên phiếu. Nhiều người nói ông khùng nhưng ông Cần tâm niệm: “Sách là tri thức của nhân loại, nếu lỡ họ quên mang trả lại thì nó cũng chuyền đến tay người khác thì cũng có ích”.
Người dân có thể thoải mái đọc hay mượn về nhà mà không cần biên phiếu
Một học sinh say sưa đọc sách tại tiệm sách ông Cần, chia sẻ: Từ khi có tiệm sách này em rất vui. Nó đã trở thành một thói quen của em nên mỗi khi có thời gian rảnh lại ra ngồi đọc. Tiệm sách tuy hơi chật chội, nhưng mọi người thoải mái, cởi mở và thân thiện vô cùng.
Để cho độc giả dễ tìm những thể loại mà họ quan tâm khi đến tiệm sách, ông Cần phân chúng ra những tiểu mục nhỏ. Thấy tiệm sách ngày càng đông người lui tới, ông Cần ngày càng thấy việc mở tiệm sách của mình vô cùng có ích.
“Chú có tâm niệm gì về cuộc đời qua tiệm sách miễn phí này của mình không?”, chúng tôi hỏi.
Ông Cần nở nụ cười rất hiền nói: “Cũng có nhưng nhỏ nhoi thôi. Hãy cố sống vì mọi người, hãy sống thật tình người, hạnh phúc sẽ đến với ta thật …tuyệt vời. Cứ hy vọng sẽ có ngày đó. Nếu người nào có ý định cần mở tiệm sách miễn như thế này, tôi sẵn sàng giúp. Vì tiệm ra mở ra là để làm những chuyện như thế!”
Bây giờ hiếm thấy cảnh tượng người trẻ mải mê với những cuốn sách trên tay. Thay vào đó, họ bận rộn với smartphone hoặc máy tính. Vì công việc thường xuyên trò chuyện, tiếp xúc với giới trẻ, đôi lần tôi và các bạn đã cùng thảo luận về chuyện đọc sách. Nhiều bạn cho rằng việc đọc những thông tin nóng hổi về thể thao, thời sự, chuyện hậu trường showbiz khơi gợi sự tò mò, kèm hình ảnh sinh động trên điện thoại hay máy tính sẽ thích thú hơn nhiều so với những cuốn sách dày cộp, chằng chịt chữ là chữ.
Nhưng có lẽ, sẽ còn đau đáu hơn khi biết rằng người Việt chỉ đọc không đến 1 cuốn sách/năm. Một con số khiến nhiều chuyên gia phải trăn trở. Và những tiệm sách như ông Cần ra đời như dịp nâng cao văn hóa đọc. Cần và rất cần lắm chăng?