Món ăn thuốc từ củ súng

Hiện nay, ở Việt Nam hay dùng củ của cây súng nhỏ (Nymphaea stellata Wild.), cùng họ gọi là khiếm thực nam thay cho khiếm thực bắc.

Khiếm thực nam chứa protein, chất béo, carbohydrat, chất xơ..., nupharin (thuộc nhóm hợp chất oestrogen). Theo Đông y, củ súng vị ngọt, sáp, tính bình; vào tỳ, thận. Có tác dụng cố thận sáp tinh, bổ tỳ, trừ thấp tiêu trệ, chỉ tiết tả. Trị tỳ hư tiết tả, di tinh, huyết trắng, khí hư, di niệu. Ngày dùng 15 - 30g bằng cách luộc, ninh, sắc, tán bột. Sau đây là một số món ăn thuốc có củ súng:

Canh khiếm thực đại táo: khiếm thực 30g (sao vàng), đại táo 15g, cho nước vừa đủ nấu chín nhừ, thêm chút dấm rượu khuấy đều. Uống trước khi ngủ. Dùng cho người cao tuổi tiểu đêm, di niệu.

Canh tôm khiếm thực: khiếm thực 30g, trứng gà 2 quả, thịt lợn nạc 100g, tôm nõn 60g, cần tây, mộc nhĩ vừa đủ, thêm gia vị, nấu chín nhừ. Dùng tốt cho người tỳ vị hư nhược, ăn kém chậm tiêu, lão suy trước tuổi.

Khiếm thực nấu gan lợn: khiếm thực 30g, gan lợn 120 - 150g. Gan rửa sạch, thái miếng, nấu cùng khiếm thực, ăn 1 lần. Món này rất tốt cho người đái tháo đường.

Cháo hạt súng: bột khiếm thực 60g, gạo tẻ 150g nấu cháo, thêm muối hoặc đường. Dùng cho nam giới di tinh, phụ nữ huyết trắng, người tiêu chảy mạn tính, tiểu buốt, rắt, di niệu.

Cháo khiếm thực gạo lứt: khiếm thực 20g, kim anh 15g, gạo lứt 100g. Khiếm thực, kim anh sắc lấy nước, bỏ bã; cho gạo vo sạch vào nấu cháo, cháo chín, thêm đường, ăn trong ngày. Chữa thận hư, di tinh, đái dầm, tỳ hư, đại tiện lỏng.

Cháo khiếm thực gạo nếp: khiếm thực 30g, ngân hạnh 10g, gạo nếp 30g. Nấu cháo ngày ăn 1 lần. Ăn 7-10 ngày. Chữa khí hư, thận hư, di tinh, tiểu không tự chủ.

Chè liên nhục khiếm thực hoài sơn: khiếm thực 250g, liên nhục 250g, hoài sơn 250g, ngó sen 250g. Tất cả tán bột trộn đều, mỗi lần dùng 30g khuấy đều với nước sôi thêm đường, ngày ăn 3 lần, liên tục 10 ngày. Món này tốt cho trẻ suy dinh dưỡng, người cao tuổi bị tiêu chảy kéo dài do tỳ hư.

Chè khiếm thực liên nhục: khiếm thực 30g, liên nhục 15g. Hai thứ nấu chín nhừ, thêm đường; ngày ăn 2 lần, ăn 1 tháng. Dùng rất tốt cho người di tinh, hoạt tinh, khí hư, huyết trắng, tiểu buốt rắt (di niệu).

Chè ngũ vị: củ súng, củ mài, hạt sen, vừng đen, đậu đen mỗi thứ 100-200g. Tất cả sấy khô, tán bột, ngày ăn 3 lần, mỗi lần 30g khuấy đều với nước sôi, thêm đường. Ăn liên tục 10 ngày. Chữa di mộng tinh, bồi bổ khí lực, tăng sức khỏe.

Kiêng kỵ: người bị cảm cúm khởi phát, táo bón đầy trướng bụng không dùng.