Cổ nhân giảng hành thiện tích đức, nhưng hành thiện thế nào mới tích được đức?

Có câu chuyện kể rằng:

Một ngày, các nho sinh đến gặp vị thiền sư và thỉnh ngài giảng về thiện và ác, thiền sư bèn yêu cầu mỗi người hãy đưa ra ví dụ về những việc thiện-ác mà họ biết.

Một người trong đó nói, mắng chửi đánh đập người là ác, tôn kính lễ phép với người là thiện. Thiền sư nói rằng, không nhất định là như vậy.

Một người khác cho là tham lam lấy tài vật của người là ác, gìn giữ sự thanh bạch liêm khiết là thiện. Thiền sư cũng nói rằng, không nhất định là như vậy.

Mọi người đều lần lượt đưa ra các ví dụ khác nhau về thiện và ác, nhưng vị thiền sư đều lắc đầu rằng, không nhất định là như vậy.

Thấy khó hiểu, các nho sinh bèn thỉnh thiền sư hãy giảng giải cho mình.

Lúc này vị thiền sư mới từ tốn nói: “Giúp ích cho người gọi là Thiện, chỉ vì ích kỷ lợi thân gọi là Ác”.

Vì giúp ích người cho nên dù có đánh mắng cũng vẫn là thiện, trái lại chỉ vì ích lợi cho bản thân nên dù có kính trọng người cũng gọi là ác.

Lại nữa, làm việc thiện mà xuất phát từ tấm lòng thành là “chân thiện”, còn hời hợt chiếu lệ mà làm là “giả thiện”. Ví như, nếu tâm không thiện thì dù có vung tiền của cứu giúp hàng ngàn người cũng không có nghĩa lý gì; ngược lại, tâm chân thiện, thì dù không có một đồng làm từ thiện, nhưng một nụ cười hay một cái nắm tay chân thành cũng đủ để tích phúc đức rồi.

Cũng nói, làm việc thiện rồi cầu được báo đáp thì là vị tư bất thiện. Chỉ có làm việc thiện một cách lặng lẽ âm thầm, không phô trương, không cầu báo đáp, mới thật sự tích được âm đức.

Âm tức là tiềm ẩn, là lòng tốt âm thầm. Chúng ta đoạn ác tu thiện, tích công bồi đức thì không cầu người khác biết, cũng không mong được người tán thán hay cầu sự trả ơn.

Trong cuốn “Âm đức văn”, “âm đức” còn mang ý nghĩa “Thiên Nhân cảm ứng”. Con người nên tự mình hành thiện, làm việc tốt nhưng không nên khoa trương ở khắp mọi nơi; chỉ cần lặng lẽ, âm thầm đi làm là được, bởi vì Thượng Thiên là cảm ứng được lòng người. Cho dù một người làm việc thiện mà không ai biết thì Văn Xương Đế Quân - vị Thần chủ quản công danh phúc lộc - cũng sẽ âm thầm phù hộ và ban phước lộc cho người ấy.

Âm đức là thiêng liêng, cho nên nếu làm việc thiện mà cố ý khoa trương bản thân để được danh và lợi thì hiệu lực của âm đức sẽ tự nhiên mất đi. Người ấy không tích được âm công, và cũng không khởi được tác dụng chân chính của hành thiện. Từ lý luận này, xem ra chỉ có không màng danh lợi, lặng lẽ làm việc thiện thì mới thực sự là hành thiện tích đức chân chính.

Tổ tiên tích âm đức, dòng họ được phước báo

Có một người họ Dương tên Vinh từng làm đến chức Thiếu sư, sống ở vùng Kiến Ninh, tỉnh Phúc Kiến. Gia đình ông đã nhiều đời sống bằng nghề đưa đò.

Một lần trời đổ mưa rất lâu, nước lũ dâng cao, thế nước cuồn cuộn tràn xuống, các nhà dân đều bị lũ cuốn trôi, nhiều người bị chết đuối theo dòng nước lũ mà trôi dạt xuống hạ lưu. Những người lái đò khác đều đi vớt của cải trôi nổi trên mặt nước, riêng ông cố và ông nội của Dương Vinh lại một lòng cứu vớt nạn nhân bị nước cuốn tới, còn tài vật thì không hề động đến một món, dân làng đều cười thầm chê họ là đồ ngốc.

Về sau, có một vị Thần tiên trong dáng vẻ của Đạo sĩ đến nói với cha của Dương Vinh rằng: “Ông nội và cha của cậu đều tích được rất nhiều âm đức, hết thảy con cháu đều sẽ được làm quan lớn, phát đại tài. Cậu nên an táng cha của cậu tại nơi đó nơi đó”. Cha của Dương Vinh nghe xong, liền theo lời chỉ dẫn của vị Đạo sĩ mà chôn cất ông nội và cha ở tại vị trí ấy. Đây chính là phần mộ Bách Thố mà ngày nay mọi người đều biết đến.

Về sau Dương Vinh đến 20 tuổi thì thi đỗ tiến sĩ, rồi liên tục làm quan, làm đến chức Tam công, Hoàng đế còn truy phong chức quan tương tự cho ông cố, ông nội và cha của Dương Vinh. Hơn nữa, con cháu đời sau của Dương gia cũng vô cùng hưng vượng, mãi đến tận ngày nay vẫn còn có rất nhiều người hiền tài.

Có câu nói: “Phật chỉ xét nhân tâm”, vậy nên tâm tính mới là gốc của hành thiện và hành động ấy mới được Thần Phật chứng giám, thiện quả mới kết trái đơm hoa.

Nhã Thanh