60 triệu một lạng đông trùng hạ thảo: "Siêu thần dược" có tác dụng gì?

Trị ung thư

Ông Đỗ Văn H. 56 tuổi, trú tại Hà Nội. Phát hiện ung thư phổi lúc đó đã di căn lên não. Ông H. được bác sĩ phẫu thuật u não và điều trị hóa trị cho bệnh ung thư phổi. Sau 6 tháng, tế bào ung thư tiến triển tốt là lúc anh cần bồi bổ thể trạng. Là doanh nhân, ông H. có nhiều năm làm việc ở Trung Quốc nên ông bắt đầu săn tìm các loại thần dược cho bệnh nhân ung thư.

Ông H. kể ông chi cả 600 triệu đồng mua 1 kg đông trùng hạ thảo. Mỗi ngày ông dùng 1 con cho vào bát nhỏ, đặt hấp cách thủy khoảng 15 phút rồi ăn như ăn bình thường. Các loại đông trùng hạ thảo trên thị trường rất bát nháo từ vài triệu đồng/kg. Người có kinh nghiệm, ông H. khẳng định nếu dưới 500 triệu đồng thì đó chỉ là bã hoặc thậm chí đông trùng hạ thảo cũng được làm giả rất tinh vi.

Từ khóa đông trùng hạ thảo luôn được những bệnh nhân ung thư săn tìm. Ông Bùi Đức K. 61 tuổi, Hoàng Mai, Hà Nội phát hiện ung thư phổi giai đoạn 2a vào cuối năm 2018. Ông K. đã được hóa trị 4 liệu trình. Sau điều trị bệnh tiến triển tốt nên ông K. về nhà và bắt đầu uống nước đông trùng hạ thảo pha với tam thất. Sau nửa năm ông tin rằng nước trà đông trùng hạ thảo và tam thất giúp ông loại trừ được nhiều tế bào ung thư.

Tốt nhưng dễ giả

Theo TS Nguyễn Hồng Vũ, Viện Nghiên cứu ung thư, City of Hope, California, USA cho biết, các loại thực phẩm chức năng hay siêu thực phẩm, như đông trùng hạ thảo hiện nay có tiêu diệt được tế bào ung thư hay không vẫn chỉ nằm trên nghiên cứu trong phòng thí nghiệm. Các nghiên cứu này chưa đi đến nghiên cứu thực tế trên người. Tuy nhiên TS Vũ cho rằng nói đông trùng hạ thảo chữa ung thư cần xem rất kỹ nó chỉ có thể có tác dụng tốt cho sức khỏe, tăng cường miễn dịch. Đó còn chưa kể, đông trùng hạ thảo giả, bã rất nhiều.

GS Phạm Xuân Sinh thì cho rằng đông trùng hạ thảo từ lâu được xếp vào loại thuốc quý hiếm của Đông y, có tác dụng “cải lão hoàn đồng” hay “hồi xuân, sinh lực”. Tuy nhiên, nguồn gốc của vị thuốc này khá đặc biệt, do một loài nấm (Cordiceps sinensis (Berk.) Sacc.), nhóm (Ascomycetes), ký sinh vào ấu trùng của một vài loài bướm trong Chi (Thitarodes Viette), trên thực tế có tới hàng chục loài ấu trùng của các loài bướm khác nhau.

Tuy nhiên, các loài ấu trùng đó lại chỉ tồn tại ở trên các cao nguyên có độ cao trung bình từ 4.000 - 5.000m so với mặt biển, như các cao nguyên thuộc vùng Tây Tạng, Tứ Xuyên, Thanh Hải, Vân Nam… của Trung Quốc. Các ấu trùng này lại sống bằng cách chỉ ăn rễ non của một loài cây họ Nghể (Polygonacea). Như vậy, để có được đông trùng hạ thảo chính danh, phải đáp ứng ít nhất 4 yếu tố: phải có nấm Cordiceps, phải có ấu trùng của loài bướm, phù hợp với việc ký sinh của nấm nói trên, phải ở độ cao nhất định và phải có thức ăn là rễ non của một loài cây phù hợp.

Do vậy, giá thành của đông trùng hạ thảo cũng khá đắt. Vì vậy trên thị trường đã xuất hiện nhiều đông trùng hạ thảo giả, bằng cách dùng các khuôn mẫu có hình dáng giống đông trùng hạ thảo sau đó pha trộn màu sắc tương tự với đông trùng hạ thảo vào các loại bột ngô, sắn… hoặc thạch cao, thậm chí là dùng cả con tằm sấy khô rồi tạo dáng. Cho nên người mua cũng cần phải có những kiến thức nhất định để phân biệt.

GS Sinh cho biết trong đông y, đông trùng hạ thảo có vị ngọt, tính bình, quy kinh phế, thận, với công năng bổ phế, ích can, thận, bổ tinh tủy, bổ dưỡng tạng phủ, chỉ huyết, hóa đàm.

Đông trùng hạ thảo được dùng trị các bệnh viêm phế quản, ho lâu ngày, ho ra máu, hen suyễn, ho lao, có thể dùng riêng hoặc phối hợp với bối mẫu, sa sâm, hạnh nhân, mạch môn…, sắc uống; hoặc các bệnh về thận tinh như liệt dương, di tinh, tảo tiết, đau lưng, mỏi gối, có thể dùng dưới dạng bột, uống riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc bổ thận khác như đỗ trọng, ba kích, nhục thung dung, thỏ ty tử… dưới dạng thuốc sắc, thuốc ngâm rượu hoặc thuốc hoàn.

Với bệnh ung thư, GS Sinh cho rằng đông trùng hạ thảo chỉ có tác dụng hỗ trợ trong quá trình điều trị bệnh ung thư chứ không có tác dụng chữa bệnh được nên người dân cần hiểu đúng giữa việc hỗ trợ và tiêu diệt bệnh như thế nào.