Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam có khoảng 7,8 triệu người mắc viêm gan B mạn tính, hơn 13.000 người bị xơ gan mất bù, gần 6.000 người bị ung thư tế bào gan và hơn 6.400 người tử vong do bệnh gan gây nên.
Tại Hội nghị ra mắt Ban Chấp hành Hội Gan mật Việt Nam nhiệm kỳ 2018-2023 được tổ chức tại Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội), Thiếu tướng, GS.TS Lê Trung Hải, Chủ tịch Hội Gan mật Việt Nam, cho biết năm 2017 ung thư phổi có tỷ lệ người mắc cao nhất, tiếp sau là ung thư vú, ung thư gan. Năm nay, số người mắc ung thư gan đã ở vị trí số 1, gây tử vong hàng năm khoảng 24.000 người. Cùng với nhiều bệnh lý khác về viêm gan, xơ gan, bệnh lý mật tụy đã và đang là những thách thức to lớn đối với nền y tế nước nhà và chuyên ngành gan mật Việt Nam.
BSCKII Vũ Thành Trung, Phó Giám đốc Bệnh viện Thanh Nhàn, cũng thông tin, hiện nay, tỷ lệ mắc bệnh lý về gan mật ở nước ta cao, từ 9-12%.
“Tiêu thụ rượu, bia nhiều đang là nguyên nhân gây ra tỷ lệ người bệnh bị xơ gan, ung thư gan ngày càng nhiều hơn. Những bệnh nhân phẫu thuật gan mật xu hướng bệnh lý sỏi mật giảm dần nhưng bệnh lý ung thư nhiều hơn. Điều khó khăn là bệnh lý ung thư thường được người bệnh phát hiện giai đoạn muộn trên nền bệnh lý xơ gan do nhiễm virus hoặc rượu bia, tỷ lệ phẫu thuật có chỉ định cắt gan có chứa khối u rất hạn chế”, bác sĩ Vũ Thành Trung nói.
Hiện nay trên thị trường, thuốc giải độc gan, bổ gan rất đa dạng, có thể được sản xuất dưới dạng thuốc hay thực phẩm chức năng với rất nhiều quảng cáo được tung hô như chiết xuất từ tự nhiên, thúc đẩy quá trình hoạt động tế bào gan; giúp phòng và cải thiện các bệnh về gan, tăng khả năng chống độc, bảo vệ gan trước các tác nhân gây hại; trị dị ứng, mụn nhọt, nổi mề đay, lở ngứa do bệnh gan gây ra; hạ men gan; giúp giảm mệt mỏi, vàng da, ăn không ngon ở bệnh nhân viêm gan, trị gan nhiễm mỡ.
PGS.TS Trịnh Thị Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Gan mật Hà Nội, nguyên trưởng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Bạch Mai, cho hay khái niệm “giải độc gan” thường sử dụng trong các bài thuốc đông y.
Từ lâu những bài thuốc đông y dùng để mát gan, giải độc gan hay còn được biết đến là thuốc đông y thế hệ 1 được ứng dụng ở Việt Nam. Cùng với sự phát triển của khoa học, ngày nay những bài thuốc đông y thế hệ 2 (thuốc được bào chế thành phẩm hay chế phẩm) ra đời và được sử dụng nhiều.
Tuy nhiên, theo PGS.TS Trịnh Thị Ngọc, một số loại cây thuốc đông y như nhân trần, atiso, dù không độc nhưng nếu không biết cách bảo quản, sử dụng thuốc bảo quản có chất độc lại có thể gây độc cho cơ thể nói chung và gan nói riêng.
“Trên thị trường có nhiều thuốc giải độc gan nhưng việc dùng tràn lan đôi khi lại gây phản tác dụng. Nhiều bác sĩ cùng một loại bệnh nhưng cho bệnh nhân dùng 4-5 loại giải độc gan. Không những không có tác dụng mà “bắt” bệnh nhân dùng nhiều loại thuốc lại trở thành gánh nặng cho gan, vô tình làm gan nhiễm độc, rối loạn tế bào gan”, PGS.TS Trịnh Thị Ngọc nói.
PGS Ngọc khuyến cáo những loại thuốc nào khi dùng phải biết sự tương tác giữa chúng. Hơn nữa, thuốc cùng tác dụng thì không nên dùng chồng chéo. Với các loại thuốc đông y thế hệ 2, người bệnh nên uống theo liều lượng cũng như thời gian nhất định theo đơn thuốc của bác sĩ.
