Ngày 6.9, UBND tỉnh Bình Định cho biết đã có văn bản đề nghị Bộ VH-TT-DL xem xét trình Thủ tướng công nhận bảo vật quốc gia cho hai tượng voi đá thành Đồ Bàn (xã Nhơn Hậu, TX.An Nhơn, Bình Định), thuộc quyền quản lý, sở hữu của bảo tàng tỉnh Bình Định.
Cặp voi đá ở thành Đồ Bàn được đề nghị công nhận là Bảo vật Quốc gia.
Hai tượng voi đá thành Đồ Bàn được đặt đứng chầu trước cửa Vệ môn (thành Nội) thuộc khu di tích thành Hoàng Đế. Thành Hoàng Đế được nhà Tây Sơn xây dựng trên cơ sở kinh thành Đồ Bàn của Champa và mở rộng thêm về phía Đông, được Bộ Văn hóa (nay là Bộ VH-TT-DL) xếp hạng di tích quốc gia năm 1982.
Theo hồ sơ di tích, hai tượng voi đá này là những tác phẩm thuộc nền điêu khắc Champa, được tạo từ chất liệu là đá sa thạch và được xem là hiện vật gốc, độc bản trong phong cách điêu khắc Chăm ở thế kỷ 12.
Trong đó, tượng voi cái cao 176 cm, dài 220 cm, rộng 85 cm, trọng lượng ước khoảng 750 kg. Tượng được tạo tác trong tư thế động, thân voi thẳng, dáng đang đi, hai chân sau được tạo liền khối với hai chân trước và đế tượng, đồ trang sức thể hiện những đặc điểm của nghệ thuật điêu khắc Champa. Tượng được tạo tác đẹp, động tác tự nhiên, sống động, nhìn vào tượng voi ta thấy toát lên một vẻ quyền quý và vương giả.
Tượng voi đá cái.
Tượng voi đực cao 200 cm, dài 240 cm, rộng 100 cm, trọng lượng ước khoảng 800 kg. Tượng được tạc trong tư thế động, đứng trên bệ đá liền khối hình chữ nhật, hai chân bên trái đang bước tới phía trước; đầu ngẩng cao, vòi voi buông xuôi xuống như đang dùng vòi nhổ cây lên - một hình tượng phổ biến trong nghệ thuật tạc tượng voi Champa. Tượng voi được tả thực rất sống động.
Đây là hai tượng voi đá được tạc dưới dạng tượng tròn, có kích thước lớn nhất của người Champa được phát hiện từ trước đến nay.
Tượng voi đá đực.
Hiện tỉnh Bình Định có 8 hiện vật được công nhận bảo vật quốc gia, đều là những tác phẩm nghệ thuật của người Champa. Trong đó, 5 bảo vật quốc gia được trưng bày tại Bảo tàng Bình Định, gồm: phù điêu nữ thần Mahishasuramardini, phù điêu thần Brahma, cặp tượng chim thần Garuda diệt rắn, phù điêu nữ thần Sarasvati, phù điêu Thần hộ pháp Mả Chùa. 3 bảo vật quốc gia còn lại ở tỉnh Bình Định là cặp tượng Hộ pháp tại chùa Nhạn Sơn (xã Nhơn Hậu, TX.An Nhơn) và tượng thần Shiva tại chùa Linh Sơn (xã Nhơn Hội, TP.Quy Nhơn).
Theo Thanhnien.vn