Sư ông và Lãng tử

Phước Hải đến ngồi yên trên chiếc ghế đẩu nhỏ cạnh giường trong cảnh tĩnh mịch lặng lẽ, chàng sa di trẻ lại có điều nôn nóng muốn bạch cùng thầy, chỉ e muộn màng sự việc. Mới đây mà Phước Hải  theo Thầy đã mười lăm năm, lúc  chỉ vừa năm tuổi. Thuở ấy chùa chỉ là một căn nhà nhỏ hiu quạnh ở ngoại ô thành phố, nơi vườn cam ngút ngàn của ông chủ trang trại người Mỹ tại Texas. Lúc đầu Sư ông chỉ có hai đệ tử xuất gia là Thầy Phước Lập và Phước Chấn. Thầy Phước Lập hơi lớn tuổi, thích lo việc phật sự hơn nên thôi học sau hai năm đến trường. Còn Thầy Phước Chấn học rất giỏi ,đậu đến tiến sĩ và thường thay thế sư phụ để giảng dạy Phật pháp cho người Mỹ. Nhờ thế thầy là người có công đầu trong việc gây quỹ để xây cất lại toàn bộ ngôi chùa cũ đã bị cháy hơn phân nửa.

Tuy nhiên sư phụ luôn nhấn mạnh rằng người đi tu GIỚI_ĐỊNH và TUỆ  mới là điều cần nắm vửng, vì đó là hơi thở huệ mạng của mình; chớ thế học cho thật cao, đôi khi lại là một chướng ngại trong việc diệt trừ bản ngã, không khéo lạc đường sang bước thang danh vọng, uổng phí đi một đời xuất gia, chẳng thể đi đến được sự rốt ráo của giải thoát. Kế đó lần lượt các thầy khác đến từ Việt Nam, họ đều đã thọ đại giới, duy chỉ còn Phước Hải hiện đã hai mươi tuổi rồi mà sư phụ chưa chịu hứa khả. Đại giới đàn chỉ vài tháng nữa là sẽ được khai mở vào dịp lễ Phật Đản ở California, nếu không sớm lo thủ tục ắt sẽ bị trễ. Năm ngoái Phước Hải đã xin thầy một lần, người chỉ làm thinh; lần nầy nếu thầy không nói gì ,chú sẽ hỏi cho ra lẽ. Sư ông trở  mình , nói thật khẽ:
- Cho thầy miếng nước.!
Chú sa di mừng rỡ, đôi mắt đen một mí của chú hình như sáng và to hơn:
- Thưa thầy dùng chút sữa cho khỏe. Phước Hải đỡ Sư phụ ngồi dậy, làn da non đỏ hỏn trên tay -cổ-và ngực của thầy rỉ máu theo từng cử động. Thầy bậm môi chịu đau, nước mắt của chú đệ tử ứa ra rồi tuôn thành dòng. Sau khi uống sữa , sư phụ nói như kể chuyện:

- Hồi nhỏ , trước khi gặp đạo và xuất gia, thầy là một đứa trẻ thích làm chuyện quái ác.- Vườn quê, không có trò chơi nào thú vị hơn là tát đìa để bắt tôm cá... Hễ bắt được cá lóc cá trê là đám con nít đắp bùn vào, đốt lửa rơm cháy phừng lên ,thảy cá đang sống vào nướng, chờ lửa rơm tàn rụi là cá vừa chín. Lột đám bùn bỏ đi, da cá cũng tróc theo bày thịt trắng hồng, cả bọn xúm nhau xé cá chấm nước mắm gừng ăn thỏa thuê... Thấy sa di Phước Hải vừa nhăn mặt vừa rùng mình, sư ông giải thích:

-Bồ tát còn mê khi cách ấm, huống chi là phàm phu như mình. Khi chưa biết đạo, con người lấy tội lỗi làm vui; biết đạo rồi thì chẳng những mình dừng được nhân xấu, mà còn vui lòng trả nghiệp cũ... Chợt có tiếng gõ cửa và giọng thầy Chơn Đắc:

- Bạch Thầy,có người tên Tâm Điền ở xa đến, xin vào thăm Thầy. Ông nói đã quy y với thầy chín năm trước. Sư ông xoay mặt vào vách, miệng như thoát nụ cười. Sa di Phước Hải nhanh nhẩu:

- Con nhớ Tâm Điền rồi ! Từ ngày chú ấy vô ý làm cháy chùa rồi bỏ đi, đến nay cũng đã hơn tám năm. Sư phụ gật đầu, nói vọng ra ngoài:

- Bảo chú ấy ăn uống nghỉ ngơi, tối vào gặp thầy.. Phước Hải thấy thầy vui, tìm cách thưa chuyện của mình:

- Đại lễ Phật Đản sắp đến rồi, năm nay chắc thầy không tham dự đại giới đàn ở Cali được... Hơn ai hết, Hòa thượng Phước Kiến hiểu ý muốn và tâm trạng nôn nóng của người đệ tữ trẻ. Từ hai năm về trước, nếu dễ dãi một chút, người đã cho phép Phước Hải thọ đại giới. Nhưng khổ nỗi, hòa thượng không thể nào chấp nhận tánh tò mò hay nghe lén của sa di Phước Hải. Nếu Phước Hải thọ đại giới, liệu chú có xứng đáng danh hiệu đại đức chăng, khi tâm tư hành vi chú hay vướng vào chuyện thiên hạ ?

Hòa thượng nói phân hai:
- Một vài ngày nữa thôi, con sẽ tự biết mình có thể thọ đại giới, đáng được tôn xưng là đại đức chăng?
- Chùa mình toàn là đại đức cả ,con thấy việc đó không khó , thưa sư phụ.
- Sư phụ trầm ngâm rồi giải thích:
-  Khó chứ con, nếu tự xét mình. Còn cái danh hiệu bên ngoài ai mang chẳng được! Phước Hải gật đầu công nhận. Hòa thượng vốn thâm trầm ít nói nhưng chắc ngài biết rõ hết tư cách, đạo đức của mọi người sống trong chùa. Thầy Phước Lập chỉ thích chuyện cầu an, cầu siêu và thủ bổn, lo tương chao gạo muối, ký trả tiền "bill" hằng tháng. Còn thầy Phước Chấn lanh lợi, nhờ tài thuyết pháp nói về công đức cúng dường mà thầy đã kêu gọi được sự đóng góp xây dựng chùa và ông Mullenax người chủ đất đã hỉ cúng thêm ba mẫu đất quanh chùa.

Nhưng Phước Hải thừa biết Sư phụ không hài lòng thầy Phước Chấn ở chỗ ông có vẻ bị Mỹ hóa, như coi thường giới luật, ông tiếp Phật tử tại phòng riêng và cười nói bô bô với các cô Mỹ trắng không giữ oai nghi, sư phụ đã kêu vào chỉnh một lần. Điều nầy cũng đã làm cho thầy Chơn Đắc, mới tới chùa mấy năm sau nầy, do hòa thượng bảo lãnh, cảm thấy khó chịu. Đối với đại đức Chơn Đắc, ranh giới giữa người xuất gia và tại gia rất rõ ràng cách biệt. Thầy tự cho mình là người xuất phàm, nên giữ khoảng cách đối với kẻ phàm phu tục tử rất xa. Phật tử vì vậy ít ai mến thầy, mà thầy cũng không cần đến họ; hòa thượng nhìn thấy vấn đề nhưng chưa gặp cơ hội để giúp sư Chân Đắc.

Còn thầy Hạnh Trí vì hay bệnh hoạn nên sinh lười, thích ngủ  nghỉ , hay phan duyên hơn cầu học, cầu giải thoát..Đối với đại chúng trong chùa, hòa thượng vốn từng trải và thiết thực, không mong sự toàn thiện toàn hảo, chỉ khuyên nhắc mỗi người nên tự thấy sự sai sót của mình mà kịp thời chỉnh đốn để ngày một thăng tiến. Nghĩ đến người rồi gẫm lại mình, Phước Hải biết mình mang tật xấu gì rồi,chú muốn sửa đổi để sư phụ thấy mình xứng đáng...

Phật tử Tâm Điền già đi thấy rõ với vài sợi tóc trắng xen lộn trên mái tóc đen cứng, lúc nào cũng có vẻ vô trật tự. Dáng dấp cao lớn không còn gọn ghẽ vì cái bụng đã có vòng đai. Y phục vẫn lôi thôi, quần Jean rách rưới, áo thun đen nhầu nát, ngã màu bạc thếch...Trong dáng dấp lừ đừ chậm chạp chỉ có đôi mắt sáng, ánh lên nét ngây thơ là giữ lại được vẻ hồn nhiên và gây được chút cảm tình với người đối diện. Sau bao năm đi biền biệt không tin tức thư từ, bây giờ trở lại chốn cũ, Tâm Điền không ngờ ngôi chùa nhỏ bé ngày nào giờ đã khang trang đồ sộ. Nếu chùa không giữ tên cũ là "Giác Ngộ" chắc chắn anh không dám vào đây tìm sư phụ.

Thầy Phước Lập ,Phước Chấn là những khuôn mặt quen biết , tiếp Tâm Điền với đôi mắt hơi nghi ngại, khiến anh nhớ lại lỗi xưa, vì ngũ quên vô ý đạp ngã bàn thờ làm cháy cả chánh điện. Máu tếu nổi lên , anh nghĩ thầm:"Chùa mới xây toàn bằng gạch không dễ bị cháy đâu !!". Rồi anh tự nhiên đi tắm rửa, xuống nhà bếp lục cơm ăn như đã ở đây từ xưa đến giờ. Dù người vồn vã hay lạnh nhạt, ân cần hay xua đuổi, Tâm Điền vẫn ngang ngang tàng tàng, không biểu lộ buồn vui. Bất đắc dĩ thầy tri khách Chơn Đắc mới chỉ một phòng trống cho Tâm Điền cất hành lý và nghỉ ngơi. Sau một giấc ngũ dài, khi Tâm Điền chợt thức giấc thì trời đã khuya. Mãnh trăng thượng tuần chơ vơ như chiếc xuồng cô đơn giữa biển trời vời vợi, nhìn trăng anh có cảm tưởng trăng cũng lang thang , cũng lẽ loi như mình.

Anh không trách người anh cả vô tình, chỉ biết nghe lời vợ chẳng đoái hoài gì đến em mình, khi mà người em ấy đã đem hết công sức phục vụ cho tiệm buôn của ông anh càng ngày thêm phát đạt. Anh cũng không giận vợ ngày đêm càu nhàu trách chồng là kẻ ngu si khờ khạo, để người ta lợi dụng bốc lột như tên đầy tớ không công....Tâm hồn đơn giản đến ngây thơ, Tâm Điền chẳng màng đến tiền bạc của cải, miển sao không đói là được !. Tâm ý bất đồng ,vợ Tâm Điền đòi ly dị sau hai năm chung sống. Cô ta mai mỉa:
- Đặng không mừng, mất không lo. Anh chẳng nên có vợ làm gì, nên vô chùa ở với mấy ông sư hợp hơn !. Từ đó không vướng bận, anh đã lang thang nay chỗ này, mai chỗ kia như đám lục bình trôi không định hướng. Cuộc sống lang bạt, năm xưa có lần buồn anh mon men vào cổng chùa, nghĩ rằng mình sẽ gặp những người đồng điệu ,những người không màng đến của cải, không muốn bị trói buộc bằng vòng dây tình ái. Sư ông lúc ấy còn khỏe mạnh ,thường cùng Tâm Điền làm rẫy , trồng rau - đậu - khoai - bắp... Sư ông ít nói nhưng anh thấy được trong ánh mắt người chứa đựng cả một trời thương yêu và biểu lộ một tâm hồn khoáng đạt. Ngày Tâm Điền bái biệt Thầy để ra đi nhà sư ân cần dặn dò: 
- Sau nầy thầy trò ta lại sẽ gặp nhau. Khi nào con cảm thấy cần quay về đây, cứ về , thầy chờ con! Giọng nói của thầy tuy hiền hòa nhưng ngầm chứa sự cương quyết che chở. Người ta ai cũng buộc tội anh, chỉ mình thầy độ lượng bao dung. Chùa bị cháy hay không , hình như đối với thầy chẳng có gì khác biệt.

Từ chùa anh đi bộ ra ga xe lửa,chưa biết đi đâu thì gặp một người đồng hương.. Người nầy thấy anh dáng dấp khỏe mạnh thì mừng lắm, rủ anh về New Orleans giúp ông ta đi đánh cá. "Ờ ,có chỗ chứa thì đi !". Anh quên bẵng là mình đã thọ ngũ giới, trong đó giới sát là đứng hàng đầu. Nghề nầy chỉ làm sáu tháng ấm, đến mùa lạnh thì rút lên bờ. Trong sáu tháng vô công rổi nghề, những người trẻ thường rũ anh nhậu nhẹt, đánh bài. Họ biết tánh Tâm Điền thờ ơ về tiền bạc, ai thua bài cứ tìm anh mượn, mượn anh thì khỏi trả vì biết anh chẳng cần tích giữ.

Qua ba năm như thế ,Tâm Điền sống không mục đích ,không niềm vui. Một hôm ,tàu đang quay vào bờ, anh ngồi lựa cá, búng đầu tôm. Tương đối rảnh rang , anh có dịp quan sát những con cá tươi chong đang dẫy dụa thoi thóp trên sàn, rồi những con tôm tuy đã bị ngắt đầu, vẫn còn run rẩy vì quá đau đớn....Sau chuyến đi ấy anh bỏ nghề. Lang thang kiếm việc, anh bị trở ngại vì ngôn ngữ, nhờ một người Mỹ đen dẫn đến người chủ Mỹ trắng chuyên dọn nhà. Ông nầy có mấy chiếc xe truck lớn sơn chữ "Moving".Tài xế chở tới nhà nào thì anh lo đóng thùng, khiên bàn ghế đồ đạt ra xe, làm càng nhanh càng tốt.Thỉnh thoảng ông chủ vổ vai anh gật gù cười, thưởng thêm vài trăm bạc... Có tiếng gõ cửa. Sa di Phước Hải tự nhiên đẩy cửa bước vào. Tâm Điền nhận ra chú ngay nhờ đôi môi mỏng đỏ au lúc nào cũng như thèm nói, và hai vành tai nhọn vảnh lên chồm ra phía trước. Chú vẫn nhanh nhẩu như hồi nhỏ:

- Chào chú Tâm Điền, lâu nhỉ chắc có nhiều chuyện kể lắm. Rảnh mình nói sau .Thầy gọi chú kìa!. Phước Hải vừa nói vừa liên tưởng đến bà Hai làm công quả ở nhà trù... Mỗi khi chú khám phá ra điều gì mới mẻ kể , là bà há miệng ra một cách lý thú để nghe, rồi sau đó bà đi truyền tin cho mọi người. Và chú chờ có người khác kể lại cho chú nghe về tin nầy ,với những chi tiếc bổ sung thêm thắc muối-đường- bột ngọt cho mặn mòi hơn theo ý muốn của họ. Đối với chú đây chỉ là trò vui nhưng sau rồi trở thành thói quen thị phi ngồi lê đôi mách, ưa thích nói chuyện dư thừa không liên quan đến mình. Phước Hải dẫn Tâm Điền đến phương trượng xong, lẽ ra chú nên trỡ về phòng ngay nhưng thói quen tò mò mạnh hơn ý chí muốn sửa đổi, Phước Hải vội vã đi vòng ra sân. Chú nép mình bên cửa sổ phòng sư phụ, hai chân như bị dán vào nền xi măng, hai tai tập trung cao độ đến nỗi chú không cảm thấy lạnh lẽo gì,  dù thời tiết cuối Đông vẫn còn đáng ngại.

- Ta chờ con đã lâu, ta biết thế nào con cũng trở về... Hai tiếng "trở về" ấm áp như vòng tay thân yêu của người cha độ lượng. Vòng tay trìu mến ôm lấy đứa con hoang đàng lưu lạc. "Phải rồi , mình cũng có chỗ đễ trở về..."
- Lạy thầy, nếu con biết thầy lâm trọng bịnh, con đã trở về sớm hơn.
- Không sao ,cũng chưa muộn!.Giọng Tâm Điền sốt sắng và thành khẩn:
- Như vậy con có thể làm được gì ?.Bất cứ điều chi thầy muốn sai bảo, dù cực khổ đến đâu con cũng không từ nan. Sư phụ ho, rên khe khẽ. Tâm Điền có cảm tưởng trái tim mình thắt lại, ruột gan xáo trộn. Cơn đau của thầy chính là của anh. Nếu bác sĩ nào có thể lột lớp da lành mạnh của anh để đắp lên cho thầy ,anh cũng sẳn sàng. Thầy nhìn anh, cái nhìn xuyên suốt  tư tưởng ý nghĩ của anh. Thầy cười: 
- Ta không cần con phải hy sinh. Đem một sinh mạng để đổi lấy một sinh mạng, việc ấy nào có lợi gì !.Cái áo nầy đã rách nát, hãy trả nó lại cho vô thường. Ta chỉ mong con về đây để cùng ta niệm Phật .Công phu của ta chưa thành tựu như ý, ta cần sự trợ giúp của con... Tâm Điền ngồi sửng, kinh ngạc quá độ biến anh thành pho tượng đá đã được tạc bởi một nhà điêu khắc có óc khôi hài, với đôi mắt mở tròn xoe trợn trừng và cái miệng há hốc méo xẹo. Mãi một lúc sau anh mới thốt nên lời: 
- Bạch thầy ,trong chùa có nhiều Tỳ kheo.Quí vị  ấy có đầy đủ tư cách hơn, không phải con sợ mệt nhọc gì nhưng con không xứng đáng. Rồi anh lắc đầu ,cả quyết hơn:
- Con hoàn toàn không dám. Con là kẻ hoang đàng không giới luật, không đạo đức.
Hòa thượng nói, không chút gì ngạc nhiên:
- Thầy biết. Nhưng những gì xem như đối nghịch, mâu thuẩn lại có tác dụng hổ tương !.
- Thưa con không hiểu gì cả. Con chỉ thấy cuộc đời con không ra gì: con đã ở tù tội đồng lỏa trộm cắp; khi ra tù thành dân "homeless", không nhà cửa, không nghề nghiệp, lang thang như kẻ ăn mày...
-Con đã bị hàm oan nhưng không ta thán kêu ca, phải vậy không?. 
Ngạc nhiên quá ,Tâm Điền quên cả lễ nghi:
- Ủa, sao thầy biết?.Vẻ mặt sư ông phảng phất một nụ cười: 
- Người xem thường tài sản, tiền bạc như con mà lại đi ăn cắp à ?. Tánh tham không có nơi con. Tâm Điền phục thầy mình thêm, anh thú thật:
- Dạ đúng vậy, tưởng làm cho công ty dịch vụ chuyên chở, dọn nhà. Ai ngờ họ tổ chức ăn trộm công khai. Chuyện đổ bể , con mang tội đồng lõa, bị kết án hai năm tù..... Ra khỏi tù con có án không ai dám mướn, sống đường phố theo luật giang hồ.Một bụi rậm hơi khuất nơi công viên là chỗ ngũ của con, gần đó có một thùng rác.Hằng ngày con sống dư dã nhờ thức ăn thừa hoang phí của người Mỹ khi đi picnic vừa xong. Rảnh rổi trong cảnh gió mát trời trong con để tâm thanh tịnh niệm Phật. Tưởng đời sống êm đềm trôi không ngờ con lại vào tù chỉ vì  không hiểu rõ hai chữ "yes, no" ,khi cảnh sát lấy từ trong thùng rác cạnh chỗ con ngũ một bọc trắng, hỏi:
- Mầy nằm canh thùng rác nầy ở đây hả ?
-Yes.
-Mầy canh bọc trắng nầy để trao cho đồng bọn phải không ?
-Yes.
-Mấy giờ đồng bọn mầy tới đây ?
-No.
Thế là cả đàn cảnh sát núp từ đâu ập tới , chỉa súng, trói khô con lại và chở đi.. Tưởng vào tù nằm gở lịch dài dài vì tội buôn bán ma túy, không ngờ sau hơn hai năm điều tra , họ bắt trọn ổ đường dây và rõ ra con lại chẳng có liên quan gì, chỉ có tội dốt. Ra khỏi nhà giam lần thứ hai ,họ cho con số tiền đền bù, con mua vé xe lửa thẳng về chùa. Được gặp lại Thầy con mừng quá.... 
Sư phụ gật đầu:
-Thế lúc ở trong tù bị hàm oan con có đau khổ không?
- Bạch thầy,con nghĩ chắc nghiệp quả gì con phải trả, nên khiến xui con bị hàm oan , phải chịu đựng sự hà hiếp của bạn tù, riết rồi cũng quen; vả lại trong tù của Mỹ ấm áp ,có thức ăn, con luôn niệm Phật để trả hết nghiệp đời , nên con cũng chẳng buồn.
- Ngày mai con hãy dậy sớm, nhờ chú Phước Hải cắt tóc cạo râu cho sạch sẽ. Ta sẽ bảo Phước Lập hướng dẫn con nghi thức sám hối tất cả nghiệp tội đã làm, nguyện khép mình trong giới luật, con sẽ được yên ổn nhẹ nhàng...Bỗng nhiên hòa thượng nói to hơn:
-Thôi khuya rồi , mấy đứa về phòng ngũ đi !.
Trong lúc Tâm Điền còn ngơ ngác vì hai tiếng"mấy đứa"; bên ngoài, chú Phước Hải thất kinh hồn vía, ù té chạy về hậu liêu."Thôi chết rồi, thầy biết mình nghe lén. Còn mặt mũi nào xin thầy thọ đại giới!.Tự thắng mình mới quan trọng , danh vị bên ngoài nào có nghĩa gì đâu! ". Cả ba tháng trôi qua từ ngày hòa thượng nhập thất.Trong cảnh thanh vắng của miền quê ,có tiếng niệm Phật của một già một trẻ luân phiên ròng rã niệm ngày đêm từ vườn sau chùa. Âm vang lan tỏa nhẹ nhàng theo tiếng gió vi vu thật mơ hồ, tưởng chừng như phát từ tâm nảo người nghe và được trụ nơi sự rổng lặng không dính mắc lụy phiền. 

Sáng hôm nay hương thơm ngào ngạt khắp vùng bỗng từ đâu đến, hòa thượng đã chỉnh tề y áo, người cho phép các đệ tử sau thời công phu sáng được phép đến thăm thầy. Họ ngạc nhiên khi thấy hòa thượng tươi tỉnh, hồng hào dù các vết đau vẫn còn loang lở trên cổ ,trên tay. Mọi người sụp xuống đảnh lễ sư phụ. Trưởng tử Phước Lập là người thương thầy nhất, linh tính rằng đây là lần cuối mình được nhìn thấy ân sư ; thầy đã không cầm được nước mắt. Bầu không khí thương cảm, bịn rịn lãng đãng bao quanh. Hòa thượng cho phép mọi người an tọa, hỏi có ai cần thưa thỉnh điều chi.Tất cả đều im lặng, chỉ có tiếng sụt sùi nho nhỏ. Sư phụ ngưng tay lần chuổi, đỉnh đạc nói: - Các con hãy lắng nghe, muốn tiến tu trước tiên phải tự xét mình.Tự nhận thấy khuyết điểm để sửa đổi, đó là thật tu. Ai không chịu sửa mình, người ấy không tiến lên được. Trong các con nếu ai không biết khuyết điểm của mình, hoặc thấy mà không từ bỏ được,hoặc tự cho mình là người hoàn toàn; thì nội trong ngày hôm nay hãy đến tìm ta, ta sẽ vì sự nghiệp tu hành của người ấy mà chỉ bảo cho. Giờ đây, vì các con, ta sẽ kể lại kinh nghiệm tu hành của bản thân, hãy chú ý nghe cho kỹ.

Hòa thượng ngừng nói, đôi mắt hiền từ lướt trên những gương mặt thân thương đã cùng mình trải qua bao gian khổ ngọt bùi gầy dựng đạo tràng trên đất người bấy lâu nay. Sau khi nhấp chút nước thấm giọng, người bắt đầu: 
- Thời thơ ấu, thầy là đứa trẻ tinh nghịch hay phá phách giết hại loài vật. Vào được cổng chùa, tuy đã dừng ác nghiệp song chưa biết tạo thiện nghiệp. Được bổn sư nhắc nhở, thầy cố gắng lập công bồi đức nhưng thâm tâm lại chấp kể vào công đức đã làm, thay vì đi theo đạo phá ngã , thầy lại trái đạo...thấy cái ta lại to hơn !!!. Vì vậy, sư tổ dạy tu pháp hồi hướng để xã bỏ phước đức hửu lậu. Sau khi thọ giới tì kheo, thầy được sư tổ hướng dẩn thiền tịnh song tu, luôn giữ chánh niệm trong từng câu ADIDÀ để thể nhập tự tánh chân tâm và vãng sanh tịnh độ.  Sau năm mươi năm ròng rã siêng tu, thầy nghiệm ra rằng " nhất tâm còn dễ đặng chứ vô tâm, vô niệm thật khó đạt thành". Tuy nhiên ngày đêm thầy luôn tự vấn:"Cái gì đã mãi ràng buộc khiến ta chẳng thể vượt thoát lên được, để chẳng thấy TA và NGƯỜI".Các con có thể tin được điều nầy không?. Chính phật tử Tâm Điền là người giúp thầy phá tung được mấu chốt cuối cùng... Các con ạ, trong mỗi con người ,dù tốt dù xấu ta cũng có thể học hỏi nơi họ. Mọi người không ai che dấu sự ngạc nhiên của mình..Họ cùng quay nhìn ra phía sau để tìm Tâm Điền, nhưng anh không có mặt. Chờ mọi xôn xao lắng dịu lại, hòa thượng tiếp tục:
- Từ nhỏ đến già ,Ta quen khép mình trong nề nếp khuôn khổ kỷ cương, nhưng năng sở vẫn còn luôn luôn hiện diện, thấy giới và mình là hai, chưa đạt đến trì giới ba la mật; tức là thấy giới chính là mình, mình chính là giới. Còn Tâm Điền là một người bê bối lôi thôi; đối với nó, không có gì quan trọng hết, kể cả sanh mạng và cả cuộc đời của nó...Ta học nơi Tâm Điền sự xả bỏ đến tận cùng nhưng đồng thời ta cũng khuyên nó nên bắt đầu vô khuôn khổ. Con ngựa chứng tuy có tài, nhưng nếu không biết cách điều khiển nó sẽ trở thành vô dụng hoặc gây tác hại. Theo gương Đức Phật, việc tu hành phải nên hòa hợp theo đường hướng Trung Đạo mới dễ thành công, đừng xa rời lý bất nhị, đừng chấp một bên, đừng quyết đoán một chiều... Hòa thượng đã viên tịch ngay đêm hôm ấy. Hồi chuông trống Bát Nhã phá vỡ sự yên lặng thăm thẳm của đêm trường, đưa người đến chốn bình yên muôn thuở , khai thông nguồn sáng vô biên. Mấy tháng sau, Tâm Điền trở thành một sa di mẫu mực. Bên cạnh chú là những người bạn đồng hành, những huynh đệ hết lòng giúp đở . Ngoài pháp lục hòa, trong lòng họ còn có sự tương kính ; những lời cuối cùng của hòa thượng đã tác dụng mạnh mẽ trong lòng mọi người.

 Rừng hoa cam trắng giờ đã kết thành trái ngọt, những trái vàng tươi thật láng chín mọng nầy đã lớn lên trong chuông sớm kinh chiều ,sẽ được phân phối đi khắp nơi, như một sự xã thân cúng dường cho nhân loại giống đời của những vị xuất gia chân chính. Những trái cam nầy cống hiến tự nhiên và vô tâm đến nỗi không hề biết rằng khi buông bỏ tất cả ...là lúc được tất cả....

Phước Hải thương thầy quá, mấy tháng nay căn bịnh quái ác hành hạ sư ông ngày đêm. Bác sĩ nói sư ông bị ung thư da nặng lắm không chữa được. Các lớp da bên ngoài cứ dần dần đen sậm lại rồi bong ra từng mảnh,bày lớp da non rướm máu bên trong , đau đớn không thể tả được . Đệ tử đề nghị đưa thầy nhập viện chuyên về ung thư da ở tiều bang khác , nhưng sư ông từ chối :" Sinh tử như mộng, không chuyện gì phải lo". Phước Hải đến ngồi yên trên chiếc ghế đẩu nhỏ cạnh giường trong cảnh tĩnh mịch lặng lẽ, chàng sa di trẻ lại có điều nôn nóng muốn bạch cùng thầy, chỉ e muộn màng sự việc. Mới đây mà Phước Hải  theo Thầy đã mười lăm năm, lúc  chỉ vừa năm tuổi. Thuở ấy chùa chỉ là một căn nhà nhỏ hiu quạnh ở ngoại ô thành phố, nơi vườn cam ngút ngàn của ông chủ trang trại người Mỹ tại Texas.