Cơm Lam Xứ Lạng

Nhưng nếu đã một lần đến Lạng Sơn được thưởng thức món cơm lam của bà con dân tộc Tày ở đây thì chắc chắn bạn sẽ không thể quên được cái hương vị đậm đà riêng của nó. Tết mừng lúa mới là tập tục đã có từ lâu của các dân tộc nhưng dân tộc Tày lại có cách ăn tết riêng. Món cơm lam là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm cũng như mâm cúng của người Tày, nó thể hiện lòng biết ơn của bà con với trời đất và tạ ơn trời đất đã cho họ một mùa thu hoạch bội thu, và cầu mong cho vụ mới tiếp tục được mưa thuận gió hòa. Để chuẩn bị cho việc làm cơm lam người con trai Tày lên rừng chặt những thân cây vầu bánh tẻ thẳng đều to vừa phải, đem về chặt thành từng đốt đều nhau một đầu kín, một đầu hở, lớp cật cứng mầu xanh được róc đều đặn và tròn trịa để khi nướng cơm chín đều và dẻo. Người phụ nữ ở nhà chọn loại gạo nếp mới ngon nhất, hạt mảy, tròn đều trắng ngần và thơm nồng mùi nếp mới. Việc chọn lạc cũng rất quan trọng hạt lạc phải óng, mảy và có mầu đỏ tươi để khi trộn và bánh có mùi béo ngậy đặc trưng.

Cách làm cơm lam của người Tày cũng làm tương tự như làm cơm lam ở các nơi khác tức là cũng cho gạo và nước vào ống tre sau đó đem nướng. Nhưng người Tày ở Lạng Sơn họ lại có bí quyết làm cơm lam riêng của mình, cơm lam của họ có mùi vị đặc trưng riêng. Đó là mùi ngầy ngậy của nếp trộn với mùi béo của lạc và hương nồng của lá mắc mật. Cái tạo nên hương vị riêng phân biệt với cơm lam của các nơi khác là họ trộn lạc với gạo nếp sau đó đem nén vào ống tre. Sau khi nén chặt gạo và cho nước vào họ lấy lá mắc mật nút chặt ống. Việc nút gạo bằng lá mắc mật vừa tạo mùi thơm riêng có, vừa ngăn không cho nước vào ống làm nhạt cơm.

Lá mắc mật là loại lá có mùi thơm chỉ có ở một số tỉnh miền núi, nó còn là thứ phụ gia không thể thiếu của món vịt quay và lợn quay nổi tiếng của Lạng Sơn. Một điều thật thú vị của cơm lam người Tày là khi bóc ống tre để lấy cơm, lớp vỏ lụa bên trong ống tre vẫn cuộn chặt lấy khối cơm tạo thành một lớp vỏ bánh rất độc đáo, làm cho miếng cơm lam vừa đẹp vừa ngon mắt. Cơm lam người Tày ăn với muối vừng thì hợp hơn cả, ăn no không thấy chán.