Tôi
được gặp Hoà thượng lần đầu vào năm 1976. Lúc đó Ngài không giảng dạy gì, chỉ bảo
chúng tôi tinh tấn niệm Phật. Người bạn đồng học ở Ban Văn hóa Phương đông thuộc
Trường Đại học Chính Trị cùng đi với tôi cảm thấy vô cùng thất vọng.
Theo
lời loan truyền, Hòa thượng là một nhân vật truyền kỳ, nhưng khi hội kiến thì
thấy bình thường, không có gì khác lạ. Chúng tôi không ngại xa xôi mà đến, nhưng
khi trao đổi với Người vài câu đều lấy làm thất vọng. Trong bọn tôi có một anh
tự cho mình học rộng biết nhiều, nói : “Hoà thượng già một chữ không biết,
có thể dạy được gì!”
Chúng
tôi mê muội nên trong bụng cũng nghĩ như vậy, - như người có mắt hỏi
đường người mù thì biết được gì ! Thế là hứng chí khi đến, cụt hứng khi về.
Năm
sau tôi tham gia Hội niệm Phật do Hoà thượng Sám Vân tổ chức ở Đài Bắc trong bảy
ngày. Ngài Sám Vân rất mực kính trọng Hoà thượng Quảng Khâm. Sau khi mãn khoá
niệm Phật, một đoàn đông đảo bảy, tám chục ngừơi lên chùa Thừa Thiên thăm viếng
Hoà thượng. ( Lúc bấy giờ chùa Thừa Thiên xây cất rất đơn sơ, chỉ có vài phòng
tăng, không huy hoàng tráng lệ như ngày nay).
Nơi
phương trượng của Hoà thượng, cả trong lẫn ngoài người ta đông nghẹt. Có người đến
để xin chỉ dạy, có người vì hiếu kỳ mà đến, cũng có kẻ lên núi chơi tiện đường
ghé lại.
Hòa
thượng ngồi trên ghế mây, im lặng ; Pháp sư Sám Vân bước vào, hướng dẫn đoàn
tới đảnh lễ Hoà thượng, sau đó mọi người ngồi xuống trên nền đất. Pháp sư
Sám Vân và Hoà thượng thăm hỏi nhau xong, cả phượng trượng yên lặng
. . . Hoà thượng thần sắc tươi vui, có vẻ người rất hài lòng. Thấy tất cả
im lặng, người nhìn đại chúng hỏi : “Các vị đã hoàn mãn tuần niệm Phật, đã tìm
thấy bảo vật, được của báu nên đưa ra phụng hiến, .. . nào nói đi
chứ!”
Nghe
Hoà thượng nói như vậy ngừơi này nhìn ngừơi kia như bảo nhau : được của
báu không phải là tôi, vị nào được của báu vậy ? mau trình ra, không thì
thật là xấu hổ ! Sau một hồi đưa mắt hỏi nhau, rốt cuộc chúng tôi – hàng ngay bàn
chuyện trời đất, giảng kinh nói pháp làu làu – đến lúc này chẳng ai thốt ra được
nửa lời kinh kệ .
Trong
khi mọi người im lặng, không khí trở nên nặng nề, bỗng nhiên có tiếng “Nam-mô
A-Di-Đà Phật ” từ miệng một tỳ kheo ni phát ra, mọi người liền quay đầu lại
chăm chú nhìn vị tỳ kheo ni trẻ tuổi, xem xem vị thần thánh nào thốt lên như sư
tử hống vậy ! Rồi lại đưa mắt nhìn về phía Hoà thượng, xem Ngài ứng xử thế nào.
Chỉ thấy Hoà thượng lắc đầu chỉ tay vào một em bé trước mặt nói :
- Câu
ấy em bé ba tuổi cũng có thể nói được .
Tiếp
đó, không khí trở lại trầm lặng như trước, chỉ thấy Hoà thượng, qua đôi mắt
sáng chiếu tựa hồ như dò hỏi ai là người giấu của báu mà chẳng trình ra
cho người khác xem, - người đó là ai ?
- Nào,
nói đi . . . nói đi chứ !
Hoà
thượng như một lão tướng từng trải trăm trận, binh đến dưới thành, lão tướng đích
thân chỉ huy. Trước ánh mắt long lanh và giọng nói kiên quyết thúc bách của Hoà
thượng ai nấy bặt tiếng như ve mùa đông, cảm thấy hơi thở mình dồn dập.
Lúc ấy tôi mới nhận ra, đây không phải là thư sinh luận chiến mà đúng là giữa
chiến trường đầy gươm giáo. Nếu không thực sự tôi luyện công phu ắt không
đủ bản lĩnh để xông pha trận mạc.
Có
vị tỳ kheo ngồi phía trước, như bị Hoà thượng để mắt chú ý làm cho thân
thể mất tự nhiên; vị tỳ kheo động thân … đắn đo vài giây … rồi như
kẻ “ dấu đầu lòi đuôi ”, trình ra bài kệ :
Quá
khứ tâm bất khả đắc
Hiện tại tâm bất khả đắc
Vị lai tâm bất khả đắc .
Hòa
thượng nghe xong nét mặt vẫn điềm nhiên, nói :
- Chúng
ta đóng cửa lại nói với nhau, ta không nên cho rằng chiếc áo này ( Người chỉ
chiếc áo tu sỹ trên mình ) tùy tiện mà mặc được, mặc chiếc áo này một cách chân
chính không phải là dễ!
Sau
đó bầu không khí lại một lần nữa tĩnh lặng. Hòa thượng thấy mọi người không ai
còn trình ra của cải gì nữa, Người vẫn với ánh mắt sáng nhiếp phục, vui vẻ
hiền từ nói :
- Người
xưa “ đả Phật thất ” [ niệm Phật bảy ngày ] đúng kỳ thì chứng nghiệm, nếu
đúng kỳ hạn mà không chứng nghiệm hoá ra “ nhờ Phật để có ăn ” hay
sao ? ( tức là mượn cớ niệm Phật để được ăn cơm) . – Dừng lại vài giây Hoà
thượng nói tiếp: “Đả Phật thất ” mà mong được cái gì như vật báu là tham. Mọi
người đến đây với tôi, cứ tưởng có được cái gì đó mang về, ấy cũng là tham.”
Người chưa dứt lời, tận cuối phòng có hai người rỉ tai nhau, có vẻ như nói
lén rằng “chúng mình không tìm được bảo vật, Hòa thượng bảo đưa bảo vật ra xem,
Hòa thượng có bảo vật mà còn đòi bảo vật của chúng ta, ấy chẳng phải là
hai lần tham ? ” Lời rỉ tai vừa xong, Hoà thượng như biết mà không để ý,
nói tiếp :
-
Nếu ai nghe mà hiểu lời tôi nói, thì bảo vật đặt trước mắt ắt lấy được ngay;
còn nghe mà không hiểu, không nhận ra, thì dù có hai tay bưng dâng trước mặt cũng
chẳng có được gì . . .
Hoà
thượng nói chưa dứt lời bổng có một người trẻ tuổi nói :
-
Xin thưa, Hòa thượng có lần chuỗi hạt không ?
- Không
!
Thấy Hoà thượng không đeo tràng hạt anh ta cụt hứng, nhìn sang Pháp sư
Sám Vân bên cạnh tay đang lần chuỗi hạt niệm Phật, anh chuyển hướng nhắm
mũi tên sang Pháp sư, lém lỉnh hỏi : “ Thưa Pháp sư, Ngài có lần chuỗi hạt
không ? ” – Pháp sư đáp giọng chắc nịch :
-
“Có ! ”
Anh
chàng thanh niên nói một cách tỉnh bơ :
-
Ngài cho tôi tràng hạt. – Pháp sư đáp :
-
Tôi đang niệm phật, không thể cho anh. Nếu tôi cho anh, anh không được vứt nó đi.
– Anh thanh niên chìa tay ra nói xẵng:
- Đưa tràng hạt đây !
Tiếng
nói như còn bên tai, bỗng Hoà thượng chỉ thanh niên bảo :
- Hiện
anh đang niệm đấy!
Tức
thì anh chàng thanh niên nọ mất hẳn khí sắt kiêu ngạo, im lặng không nói lời nào
.
Hai
vị Pháp sư đã đồng diễn “quảng trường thiệt ” [ lưỡi Phật ], từ không nhập
có; từ có nhập không, phối hợp có-không chặt chẽ, sự việc diễn ra làm cho
mọi người vô cùng tán thán .
2.
Chúng sanh bệnh, Pháp sư cũng bệnh
Vào khoảng năm 1978, nghe nói Hoà thượng pháp thể suy yếu, Người tỏ ý muốn
vãng sanh Tây Phương, đại chúng trong chùa rất lo lắng, mời lương y lên núi bắt
mạch cho Hoà thượng. Người không muốn làm náo động đại chúng, tăng chúng khẩn cầu
đôi ba lần Người mới miễn cưỡng để cho bác sỹ chẩn đoán.
Sau
khi cẩn trọng xem mạch cho Hoà thượng bác sỹ tỏ vẻ rất ngạc nhiên, ông ta
bắt mạch nhiều lần…, vừa như lắng nghe vừa như trầm ngâm suy
nghĩ, cuối cùng phát biểu : “Mạch của Hòa thượng hoàn toàn không giống mạch người
thường, nhưng không chẩn đoán ra bệnh gì”. Hòa thượng mỉm cười chỉ chúng đệ tử đang
quỳ trước mặt, nói với lương y :
- Họ
đều có bệnh, tiện thể nhờ xem mạch cho họ luôn.
Ai
nấy đều lấy làm lạ nhìn Hoà thượng, nhưng cùng mỉm cười cảm thấy trong lòng bớt
lo. Sự việc có vẻ giống như trong kinh Tịnh Danh, khi ngài cư sỹ Duy Ma
nói : “Chúng sanh có bệnh, tôi cũng có bệnh ! ”. Theo lời vị Pháp sư
trong chùa thì Hoà thượng có lần bảo rằng khi Người vãng sanh Người sẽ thị
hiện bệnh tướng, cõi Ta-bà quá khổ, chần chừ ở đây chịu sao nổi?”
Nghe
tin Hoà thựơng bệnh, mọi người theo nhau lên núi thăm. Pháp sư Sám Vân
cùng chúng đệ tử cũng vội vàng lên núi “ thỉnh Phật trụ thế ”. Khi chúng
tôi gặp Hoà thượng thấy Người đang ho từng cơn, ho xong lại khạc nhổ, nhưng chẳng
thấy nhổ ra vật gì. Có lúc Người nói một câu mà phải dừng ngắt mấy lần, cơ thể
rung giật theo từng cơn ho, ai nhìn thấy cũng xót xa.
Ngài
Sám Vân và đại chúng đồng thanh khẩn cầu Hoà thượng từ bi nghĩ đến chúng
sanh đau khổ, trụ thế thêm vài năm nữa. Hoà thượng nói Người không
thể tự làm chủ được, thân xác Người như ngôi nhà gạch mục
nát, dù có gắng gượng duy trì thì chỉ một cơn gió to ập đến cũng không thể nào
chịu nổi, chi bằng đi sớm một chút, hoán chuyển một thân thể “chắc như
xi măng cốt thép” mà trở lại mới có thể hoằng pháp lợi sanh.
Nghe
thế ai cũng hết sức năn nỉ, vì nếu Người có trở lại thì ít nhất cũng
phải mất hai mươi năm, trong hai mươi năm ấy chúng sanh biết nương tựa vào ai;
thiết tha xin Người ở lại thêm vài năm nữa. Hoà thượng bảo đơn điền của Người đã
hết khí lực, nói không ra tiếng mong gì đáp ứng nhu cầu của chúng sanh, gắng gượng
ở lại cũng vô nghĩa. Mọi người lại van xin Hoà thượng lưu lại, chỉ cần Người
yên tĩnh ngồi đó, vô hình trung cũng đủ làm tăng trưởng niềm tin
cho đại chúng.
Cứ
như thế, mỗi người góp một câu… cho đến giờ ngọ trai mà Người vẫn tỏ ý không
trụ thế nữa. Pháp sư Sám Vân quyết định tổ chức “ Tuần niệm Phật Dược
Sư tiêu tai diên thọ ” (Tiêu tai diên thọ Dược Sư Phật Thất ) tại chùa Thừa
Thiên để cầu an cho Hoà thượng, sau đó Pháp sư bước vội sang trai đường
.
Trong lòng ai nấy đều mang tâm trạng bất an. Thế rồi đang giữa giờ cơm, một vị
tỳ kheo ni vẻ mặt hớn hở tới trước ngài Sám Vân thưa nhanh : “Kính bạch Pháp sư,
Hoà thượng nhận lời không đi, lại còn mời Pháp sư khai khoá ‘ Đả Phật Thất
‘ [ Tuần niệm Phật bảy ngày ], có điều là Hoà thượng bảo tốt nhất nên khai khoá
niệm Phật A-Di-Đà.”
Mọi
người nghe nói đều mừng rỡ, bất luận là khoá lễ niệm Phật Dược Sư hay niệm
Phật A-Di-Đà đều được cả, miễn sao Hoà thượng chịu ở lại là qúy nhất. Lúc ấy ai
cũng ăn ngon miệng, trút hết nỗi ưu uất bất an từ trước. Có người sốt
ruột, lên lầu xem bệnh tình Hoà thượng thế nào, thấy Người đang ung dung đi tản
bộ bên ngoài phương trượng . . .
Đó
là nhân duyên Pháp sư Sám Vân mở “ Tuần niệm Phật ” ở chùa Thừa Thiên
và cũng là nhân duyên chúng tôi được gần gũi Hoà thượng, được biết thêm về cuộc
đời của Người.
(Kính
mời quý bạn đọc đón đọc kỳ 2: Một cuộc lữ hành gian nan)
Nguồn tin: theo hoalinhthoai.com
Ý kiến bạn đọc
Chùa Thành Lạng Sơn Diên Khánh Tự